| Απαγόρευσαν τη σύντομη δέηση έξω από το μοναστήρι, δεν άφησαν τους προσκυνητές να ανάψουν κεριά, ανάγκασαν ιερείς και μοναχούς να μη φορέσουν τα ράσα τους |
Απαγορεύσεις και εμπόδια υπήρξαν τον Δεκαπενταύγουστο από τους Τούρκους στο προσκύνημα των πάνω από 2.000 Ποντίων από την Ελλάδα και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης στην Παναγιά Σουμελά, στην Τραπεζούντα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένταση.
Ενώ τις δύο προηγούμενες χρονιές οι Αρχές επέτρεψαν τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του Πόντιου βουλευτή της ρωσικής Δούμα, και υπεύθυνου επικεφαλής της 5ης Περιφέρειας του Συμβουλίου, Ιβάν Σαββίδη, φέτος προκλητικά δημιούργησαν μια σειρά από προβλήματα.
Απαγόρευσαν να γίνει η σύντομη δέηση-παράκληση έξω από το μοναστήρι, ενώ η Τουρκάλα διευθύντρια του μουσείου της Σουμελά, Νιλγούν Γιλμαζέρ, άρπαξε και έσβησε μια αρμαθιά από κεριά που είχε προλάβει να ανάψει πριν ο Ιβ. Σαββίδης στη μνήμη των 352 χιλιάδων Ποντίων, οι οποίοι ξεκληρίστηκαν από τους Τούρκους.
Επίσης εμποδίζονταν όσοι ήθελαν να ανάψουν ένα κερί και να προσκυνήσουν σε ένα κοίλωμα του βράχου που είχε επιλεγεί συμβολικά. Στους ιερείς και μοναχούς που έφτασαν από τη Ρωσία την προηγουμένη ανακοινώθηκε πως απαγορεύεται να κυκλοφορούν με τα ράσα, ενώ απαγορεύθηκαν και οι εκδηλώσεις που είχαν πραγματοποιηθεί στα αεροδρόμιο της Τραπεζούντας, καθώς και να πραγματοποιηθεί μεγάλη πομπή μέχρι το μοναστήρι, σε μια απόσταση περίπου 60 χιλιομέτρων στις κορυφές του όρους Μελά.
Απογοήτευση
Ολα τα παραπάνω προκάλεσαν απογοήτευση στους χιλιάδες Ποντίους, οι οποίοι έφτασαν για ένα ειρηνικό προσκύνημα μνήμης και τιμής στην Παναγία του Πόντου και στους προγόνους τους, ενώ την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, για λόγους εντυπώσεων επισκεπτόταν τη νήσο Πρίγκηπο.
Εκεί, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη, κ. Βαρθολομαίου, επισκέφθηκε το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, καθώς και το ερειπωμένο ξύλινο κτίριο του ορφανοτροφείου του Πατριαρχείου, για το οποίο πριν από μερικούς μήνες η Τουρκία καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
ΟΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ
Οι δυσάρεστες εκπλήξεις για τους 2.000 Πόντιους από το αεροδρόμιο έως το μοναστήρι
Η άφιξη φέτος της επίσημης ελληνικής αντιπροσωπείας στην Τραπεζούντα, με επικεφαλής τον Ιβάν Σαββίδη, απευθείας με αεροπλάνο από την Ελλάδα, αλλά και η μαζικότητα που παίρνει το προσκύνημα στην Παναγία Σουμελά φαίνεται πως ενόχλησαν τις τουρκικές Αρχές. Τα προηγούμενα δύο χρόνια ο Ιβάν Σαββίδης είχε χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα την ιδιότητα του Ρώσου βουλευτή και τις στενές σχέσεις του με τον Ρώσο πρωθυπουργό Βλ. Πούτιν, με αποτέλεσμα οι τουρκικές Αρχές να κάνουν μια σειρά από παραχωρήσεις.
Ομως φέτος ήταν εμφανές πως οι τουρκικές Αρχές ήταν αποφασισμένες να δείξουν το σκληρό τους πρόσωπο. Εντεκα λεωφορεία, τα οποία είχαν φτάσει από την Ελλάδα αλλά και περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ενωσης εμποδίστηκαν να φτάσουν στο αεροδρόμια, προκειμένου να γίνει η πρώτη εκδήλωση της υποδοχής της εικόνας που μετέφερε ο Ιβάν Σαββίδης από την Ελλάδα και είχε την ευλογία του ίδιου του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου.
Ο Ελληνοπόντιος ιερέας της Ρωσικής Εκκλησίας, Αλέξανδρος Γρηγοριάδης, που παρέλαβε στο αεροδρόμιο την εικόνα-αντίγραφο της Παναγίας της Σουμελιώτισσας, κατέκρινε τις απαγορεύσεις των τουρκικών Αρχών. Οι τέσσερις ιερείς και μοναχοί της ρωσικής εκκλησίας, που υποχρεώθηκαν να βγάλουν τα ράσα τους φορώντας κίτρινες μπλούζες που έγραφαν στα Ελληνικά «Παναγία Σουμελά 2009» και έφεραν τον δικέφαλο αετό, ανέλαβαν στη συνέχεια να μεταφέρουν την εικόνα στο μοναστήρι. Στα τελευταία μάλιστα 3-4 χιλιόμετρα η μεταφορά έγινε πεζή, μέσα από μια δύσκολη διαδρομή, ενώ ακολουθούσαν εκατοντάδες Πόντιοι.
Η νέα δυσάρεστη έκπληξη ήρθε έξω από το μοναστήρι και ενώ είχαν πάρει θέση, όταν εκ μέρους του Πατριαρχείου ο ιερέας π. Βησσαρίων Κομζιάς είχε φορέσει το ράσο και το πετραχήλι προκειμένου να τελέσει την παράκληση. Εκείνη την ώρα εμφανίστηκε η διευθύντρια του μουσείου της Σουμελά, η οποία, παρουσία ενός αστυνομικού αλλά και πολλών με πολιτικά, είχε έναν έντονο διάλογο και ανακοίνωσε ότι ο τουρκικός νόμος δεν επιτρέπει καμία θρησκευτική εκδήλωση, ενώ επικαλέστηκε και δήθεν στατικότητα του χώρου, ζητώντας να αποχωρήσουν.
Εντονη ήταν η αντίδραση του Ιβάν Σαββίδη, ο οποίος κατήγγειλε τις απαγορεύσεις των τοπικών Αρχών, λέγοντας πως αυτό που διεκδικούν οι Πόντιοι είναι να μπορούν να προσκυνούν την Παναγιά τους στη Σουμελά και να τη λειτουργούν μία φορά τον χρόνο. Ανήγγειλε επίσης ότι οι απαγορεύσεις είναι αντίθετες με τους κανόνες που ισχύουν στην ΕΕ και ότι θα τις καταγγείλει τόσο στη ρωσική Δούμα όσο και στο Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου είναι μέλος.
Οπως είπε ο Ιβ. Σαββίδης, οι πιστοί από όποια θρησκεία και αν προέρχονται έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα τα πιστεύω τους, ενώ υπενθύμισε τις στενές οικονομικές σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία,.
Από τις ξεχωριστές παρουσίες στην Παναγία Σουμελά το περασμένο Σάββατο ήταν αυτή του Αλεξέι Περιένκο, ενός πολύ γνωστού Ρώσου ηθοποιού, ο οποίος έχει παίξει και στις ταινίες του Ταρκόφσκι, ο οποίος συνεργάζεται μαζί με τον ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτη Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη στο γύρισμα μια ταινίας-ντοκιμαντέρ για τους Πόντιους αλλά και τους κρυπτοχριστιανούς που έμειναν πίσω. Από την Ελλάδα επίσης βρέθηκε στην Παναγία Σουμελά και η γνωστή ηθοποιός Μαρία Τσομπανάκη.
Π. ΨΩΜΙΑΔΗΣ
Ενταση και ειρωνείες
Κατά το προσκύνημα, όμως, των Ποντίων στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα, δεν έλειψαν και κάποια παρατράγουδα, με πρωταγωνιστές τον νομάρχη Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Ψωμιάδη, και τον πρώην βουλευτή και πρόεδρο της Δημοκρατικής Αναγέννησης, Στέλιο Παπαθεμελή.
Ο πρώτος, και ενώ οι τουρκικές κάμερες κατέγραφαν τα πάντα, αντιμετώπισε με ειρωνικό και απαξιωτικό τρόπο και στο γνωστό δικό του στυλ την Τουρκάλα διευθύντρια του μουσείου της Σουμελά, λέγοντας «τι θες, κυρά μου», «άντε, άσε μας» και άλλα παρόμοια, ενώ στη συνέχεια άρχισε να ψάλλει τον Εθνικό Υμνο, ακολουθούμενος από τον Στ. Παπαθεμελή, προτρέποντας τον κόσμο να κάνει το ίδιο.
Τους παραπάνω ακολούθησε μόνο μια μικρή μερίδα του κόσμου, με αποτέλεσμα τελικά να περιοριστούν μόνο σε ένα μέρος του. Αποστάσεις από τις ενέργειες Ψωμιάδη-Παπαθεμελή έπαιρνε την ίδια ώρα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Βασίλης Γερανίδης, ο οποίος συμμετείχε μεν στο προσκύνημα, αλλά έσπευσε να απομακρυνθεί λίγο πιο πέρα.
ΒΕΡΜΙΟ
Ειρηνικός εορτασμός
Οι διαμάχες των Ποντίων γύρω από την Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο δεν πήραν τελικά έκταση και ο εορτασμός τον Δεκαπενταύγουστο έγινε ειρηνικά και χωρίς παρατράγουδα, παρουσία χιλιάδων προσκυνητών. Μερικές δεκάδες μόνο νεολαίων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων πραγματοποίησαν μια εκδήλωση διαμαρτυρίας, ζητώντας να αλλάξει το καταστατικό του ιδρύματος «Παναγία Σουμελά».
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
ΕΘΝΟΣ
