4ος Χριστουγεννιάτικος Χορός Ευξείνου Λέσχης Αθηνών

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε και φέτος ο 4ος Ετήσιος Χριστουγεννιάτικος Χορός της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών που πραγματοποιήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο Κάραβελ. 500 και πλέον καλεσμένοι χόρεψαν και τραγούδησαν υπό τη συνοδεία των Γιάννη Θεοδωρίδη στο τραγούδι, Κυριάκου Αντωνιάδη στη λύρα, Βασίλη Φωλίνα στο αγγείο και το χειλιάυρ(λ)ι και Νίκου Χατζηδαυιτίδη στο νταούλι.

Ξεχωριστή στιγμή η παρουσίαση του πανάρχαιου πολεμικού χορού «Σέρα» από χορευτές του Ελληνικού Σωματείου Διάσωσης και Διάδοσης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς "Οι Μωμόγεροι" καθώς και του χορού «Τονγιαλίδικον», όπως χορεύεται σήμερα στην περιοχή της Τόνγιας από τις γυναίκες του Φάρου Ποντίων Θεσσαλονίκης.

Το χορό τίμησαν με την παρουσία τους οι: Κωνσταντίνος Κιλτίδης, υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Παπακώστα Αικατερίνη, Βουλευτής Β' Αθηνών, Γιώργος Κασαπίδης, Βουλευτής Κοζάνης, Αναστάσιος Καρυπίδης, Βουλευτής Σερρών, Σταύρος Δαϊλάκης, Βουλευτής Δράμας, Αλέξανδρος Παρίσης, Βουλευτής Κεφαλληνίας, Διαμαντίδης Γιάννης, Βουλευτής Β' Πειραιά, Πύρρος Δήμας, Ολυμπιονίκης – Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών, Παναγιώτης Φωτιάδης, Δήμαρχος Αχαρνών, Ακριτίδης Πολυχρόνης, Αναπληρωτής Δήμαρχος Αθηναίων,Πασβαντίδης Χάρης, Αντινομάρχης Αθηνών, Γρηγοριάδης Παναγιώτης, Αντινομάρχης Αν. Αττικής, Λιάκος Γεώργιος, Επικεφαλής Αξ. Αντιπολίτευσης Νομαρχίας Δυτ. Αττικής,Λάζαρος Βρυζίδης, Πρόεδρος Τ.Ε.Ι. Πειραιά και άλλοι.
Ξεχωριστή ήταν η παρουσία του διοικητή του Δ' Σώματος Στρατού, αντιστρατήγου Γιώργου Ταμουρίδη, ο οποίος είναι ενεργό μέλος της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών.































































Εύξεινος Λέσχη Αθηνών
Ψαρομηλίγκου 29, Κεραμεικός, Αθήνα
Προσωρινή Διεύθυνση: Φιλελλήνων 14
Τηλ. 2103316036
Φαξ:2103250421
efxinos@infognomon.gr

Eυχές της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών

Ελάτε εμπάτε σον χορόν...

Ο Πόντος είναι η μεγάλη μας αγάπη. Ένας τόπος, μια ιστορία που χαράχτηκε βαθειά και ανεξήτηλα στη συλλογική μνήμη ενός σημαντικού κομματιού του ελληνικού έθνους. Ο Πόντος, για μας τους δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γεννιάς πρόσφυγες εκ Πόντου Έλληνες, είναι μια αενάως αναπαραγόμενη ανάμνηση από κάτι που δεν ζήσαμε και συνεχώς βρίσκεται μπροστά μας, να μας προκαλεί και να μας προσκαλεί σε μουσικά ταξίδια και χορούς, μια διαδικασία ανάμεικτη με πόνο, θλίψη, αγάπη, αποφασιστικότητα κι ελπίδα.
Η Εύξεινος Λέσχη Αθηνών έχει θεσπίσει τον Ετήσιο Χριστουγεννιάτικο Χορό της, που γίνεται κάθε τελευταία Παρασκευή πριν τα Χριστούγεννα. Έτσι και φέτος, διοργανώνουμε το χορό μας την Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου, στο ξενοδοχείο ΚΑΡΑΒΕΛ.
Πόντιοι και μη, ελάτε εμπάτε σον χορόν...
Σάββας Καλεντερίδης
Γενικός Γραμματέας
Πληροφορίες: κ. Σοφία Κεσσίδου, τηλ. 2103316036

«Η ισχύς εν τη ενώσει»

Αναγνώριση της Γενοκτονίας και απελευθέρωση της Παναγίας Σουμελά από την οικογενειοκρατία, είναι τα δυο σοβαρότερα ζητήματα που απασχολούν τον οργανωμένο ποντιακό χώρο.

Ανάμεσα από συμπληγάδες…

Έτσι σκέφτηκαν τα Ποντιακά Σωματεία του Νομού, όπως αυτά απαριθμούνται και υπογράφουν τα ψηφίσματα και κατόπιν σχετικών πρωτοβουλιών της Ευξείνου Λέσχης Βέροιας, σε συνεργασία με όλα τα υπογράφοντα Σωματεία ανεξαιρέτως, καθώς και με τo Σ.Πο.Σ. Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, πέτυχαν σε κλίμα σύμπνοιας και ομόνοιας να εκφράσουν με ιδιαίτερη δυναμική την ομόφωνη απόφαση τους, όπως αυτή διατυπώνεται στα δύο ψηφίσματα, για τα δύο μεγαλύτερα προβλήματα που απασχολούν σήμερα τον Ποντιακό Ελληνισμό: Την ανάγκη αλλαγής του διοικητικού κατεστημένου του Ιδρύματος Παναγίας Σουμελά και την απελευθέρωσή του από τον σφιχτό εναγκαλισμό και ποδηγέτηση από το Σωματείο Παναγία Σουμελά και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων, με τη δημοκρατική συμμετοχή όλων των Ποντιακών Σωματείων της χώρας, καθώς επίσης την ανάδειξη του προβλήματος της Διεθνούς Αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων, με τη επίτευξη συντονισμένης, ταυτόχρονης, Παμποντιακής Δεντροφύτευσης και Αιμοδοσίας, δίνοντας έτσι ένα ηχηρότατο κοινωνικό μήνυμα που πραγματικά μπορεί να ευαισθητοποιήσει όχι μόνο τους Ποντίους, αλλά ακόμη και ολόκληρη την Παγκόσμια Κοινότητα, ώστε να ενσκήψει στο πρόβλημα και να υιοθετήσει πολιτικές επίλυσης του.
Το εγχείρημα αυτό μόλις ξεκίνησε, από εδώ, από την Ημαθία, και για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων είναι απαραίτητη η στήριξη και υπογραφή αυτών των ψηφισμάτων τόσο από τα υπόλοιπα Σωματεία της Ελλάδας, όσο και από το σύνολο των Ποντιακών Σωματείων του κόσμου. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει, αξιοποιώντας τη σημερινή ψηφιακή τεχνολογία, αλλά και τις δομές οργάνωσης του Ποντιακού χώρου μέσω των Ομοσπονδιών ανά τον κόσμο (με μέριμνα καταρχήν της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος), που καλούνται στη φάση αυτή να παίξουν τον πολύ σημαντικό ρόλο τους στη συλλογή των υπογραφών από τα πρωτοβάθμια σωματεία, αλλά και άσκησης πίεσης στην πολιτική εξουσία για να υιοθετήσει ανάλογες πολιτικές θέσεις και κυρίως να δρομολογήσει τις αναγκαίες νομοθετικές λύσεις.

Λάζαρος Κουμπουλίδης
Έφορος Δημοσίων Σχέσεων
Ευξείνου Λέσχης Βέροιας

Τα χαψία είχαν την τιμητική τους στην Τραπεζούντα και την Ποντοηράκλεια

Χαψία εξέβαν σον γιαλόν
χοντρά τ' ευλοημένα
τα καΐκια παν κι έρταν
ζίπα-ζίπα φορτωμένα.
********************
Χαψία, χαψία
φατέστεν σκύλ' παιδία
και ντ' έμορφα μαειρεύει' ατά
η θεία Ευδοξία
*******************
Χαψία βάλον σο πλακίν
εσέν λέγω Ηλία
ξύσον κι ολίγον λαδόπον
να γίνταν μερακλία
*******************
Χαψία, χαψία....
*******************
Τραπεζουνταίοι, Κερασουνταίοι
όλ' παίρνε τηγανίζνε
τ' εμέτερον οι Σουρμενίτ'
με τα πατμάνια αλίζ'νε
*******************
Χαψία, χαψία...

του Σάββα Καλεντερίδη
Τα χαψία, που είναι ένα είδος γαύρου που ενδημεί στον Εύξεινο Πόντο, αποτελούσαν διαχρονικά αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής και της επιβίωσης των κατοίκων των παραλιακών πόλεων και οικισμών του Πόντου. Ήταν δε τόσο μεγάλη η αφθονία τους, που το Φθινόπωρο, που ήταν η περίοδος του υπερπληθυσμού τους, μοιράζονταν δωρεάν στον κόσμο και όσα πάλι περίσσευαν, τα χρησιμοποιούσαν οι γεωργοί των παραθαλάσσιων οικισμών για λίπασμα στα χωράφια τους. Λέγεται μάλιστα ότι τα καπνά από τα χωράφια που είχαν προηγουμένως λιπανθεί με χαψία, έπαιρναν ένα χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα, σαν φλουριά και έπιαναν καλές τιμές στο εμπόριο.
Μετά τη ερήμωση από ελληνικούς πληθυσμούς των παραλιακών πόλεων και οικισμών μετά τη Γενοκτονία και την αναταλλαγή των πληθυσμών, τα χαψία συνέχισαν και συνεχίζουν να αποτελούν στοιχείο της καθημερινότητας για τους μουσουλμάνους κατοίκους του Πόντου.
Τις τελευταίες μέρες, μάλιστα, του Αεργίτε (Νοεμβρίου), ο Πόντος ζει στους ρυθμούς του χαψιού. Η πρυτανεία του Πολυτεχνείου της Τραπεζούντας (Karadeniz Teknik Üniversitesi, KTÜ) διοργάνωσε χθες Γιορτή Χαψιού στην Εστία Κανουνί (Kanuni Kampüsü) του Πανεπιστημίου. Στη φετινή γιορτή, που διοργανώνεται για τρίτη χρονία, προσφέρθηκαν 1500 κιλά χαψία, που τα έψησαν 50 φοιτητές, οι οποίοι προσέφεραν αφιλοκερδώς την εργασία τους για τη διοργάνωση της γιορτής.
Φυσικά, η γιορτή συνοδευόταν από λύρα και ποντιακούς χορούς, που χόρεψαν οι νεολαίοι που συμμετείχαν μαζικά.
Αντίστοιχη εκδήλωση διοργανώθηκε για έβδομη συνεχή χρονιά χθες και στην Ποντοηράκλεια (Karadeniz Ereğlisi), από τον τοπικό δήμο, όπου μάλιστα προσφέρθηκαν στον κόσμο 4.000 κιλά χαψία, που ψήθηκαν σε 250 ψησταριές, 3.500 ψωμιά, 20 σακκιά κρεμύδια, κλπ. Και στην Ποντοηράκλεια, η γιορτή είχε λύρα και ποντιακούς χορούς.

Αξιοποιείται η ιστορική λίμνη Σέρα, στα Πλάτανα Τραπεζούντος

H ιστορική λίμνη Σέρα

Η λίμνη Σέρα, που δέχεται τα νερά του ομώνυμου ποταμού που πηγάζει από τα όρη της Ματσούκας, από τα αντιπρανή που βρίσκονται πίσω από τα άλλοτε ελληνικά χωριά Σολντόι, Χατζάβερα, Σπέλια και Μουλάκα, πρόκειται να αξιοποιηθεί τουριστικά, μετά από σχετική παρέμβαση που αποφάσισε η κυβέρνηση του ΑΚΡ, μετά από πρωτοβουλία του βουλευτή Τραπεζούντας, Μουσταφά Τσουμούρ (Mustafa Cumur).
Ο Τσουμούρ, που επισκέφθηκε τη λίμνη μαζί με τον έπαρχο Πλατάνων (Akçaabat), επιθεώρησε τις εργασίες καθαρισμού της λίμνη που έκανε η αρμόδια Υπηρεσία Διαχείρησης Υδάτων (DSİ) και ενημερώθηκε για τα σχέδια που βρίσκονται σε ξέλιξη για την τουριστική ανάπτυξη της παραλίμνιας περιοχής, σχέδια στα οποία συμμετέχει και το Πολυτεχνείο Τραπεζούντας.
Συγκεκριμένα ο Τσουμούρ δήλωσε:
"Μέχρι σήμερα δεν έγιναν οι επενδύσεις που θα έπρεπε στη λίμνη Σέρα. Έχει αποκαλυφθεί μια πολύ κακή εικόνα. Τώρα η Εταιρεία Διαχείρησης Υδάτων και το Πολυτεχνείο Τραπεζούντας εργάζονται πάνω σε διάφορα σχέδια για την ανάπτυξη της λίμνης. Όταν ολοκληρωθούν και υλοποιηθούντα σχέδια αυτά, θα μπορούν οι άνθρωποί μας να επισκέπτονται τις παραλίμνιες περιοχές και να διασκεδάζουν."
Στα πλαίσια του προγάμματος ανάπλασης των παραλίμνιων περιοχών προβλέπεται να δημιουργηθεί ένα πάρκο αναψυχής έκτασςη 90 στρεμμάτων, ένα μικρό νησάκι στο κέντρο της λίμνης, διάδρομοι περιπάτου, ξύλινες εξέδρες κλπ. Το όλο πρόγραμμα για την αξιοποίηση της λίμνης προβλέπεται να στοιχίσει 13 εκατ. λίρες Τουρκίας.
Να σημειωθεί ότι για μας τους ποντιακής καταγωγής Έλληνες, η λίμνη και ο ποταμός Σέρα έχουν ιδιαίτερη σημασία, αφού από εδώ πήρε το όνομά του ένας από τους πιο ρωμαλέους και φαντασμαγορικούς παραδοσιακούς χορούς, η χορός Σέρα, που σε άλλες περιοχές ονομάζεται Τρομαχτόν ή Λάζικον.

Τα πρώτα χιόνια έπεσαν στην Άτρα της Αργυρούπολης

H ιστορική Άτρα Χαλδίας

Κλειστοί παραμένουν οι δρόμοι που οδηγούν στα ορεινά χωριά της Αργυρούπολης μετά τη χθεσινή χιονόπτωση που συνεχίστηκε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Στην ιστορική Άτρα (Dörtkonak), με βάση δημοσίευμα της εφημερίδας YENI SAFAK, το χιόνι έχει φθάσει τα 30 εκατοστά, με αποτέλεσμα να διακοπεί η κυκλοφορία προς τα χωριά Άτρα, Μαναστήρ, Αυλίανα, κλπ.
Εκχιονιστικά μηχανήματα συμμετέχουν στο έργο του εκχιονισμού των δρόμων, που επιβλέπει προσωπικά ο νομάρχης Αργυρούπολης, Enver Salihoğlu.

Οι χαμένεs πατρίδεs τηs Αμπχαζίαs

Η άλλοτε πανίσχυρη ελληνική κοινότητα έχει χάσει κάθε δικαίωμα επιστροφής στα πάτρια εδάφη.

Ενας από τους παραδοσιακά πιο αξιοσέβαστους ρόλους στον Καύκασο είναι αυτός του «Ταμαντά». Πρόκειται για τον άνθρωπο που επιλέγεται «αρχηγός» στο εκάστοτε τραπέζι και ο οποίος καθορίζει τον ρυθμό με τον οποίον οι υπόλοιποι θα πρέπει να αδειάζουν τα ποτήρια βότκας που βρίσκονται μπροστά τους.
Αλλο ένα καθήκον του «Ταμαντά» είναι να αποφασίζει εάν το τραπέζι είναι «ανοιχτό» ή «κλειστό». Στην πρώτη περίπτωση ο καθένας πίνει όσο αντέχει. Στη δεύτερη θα πρέπει να πιει όσο του υποδεικνύουν. Οποιος λυγίσει και αποχωρήσει δεν μπορεί να επιστρέψει στο τραπέζι.
Κάπως έτσι θα μπορούσε να εξετάσει κανείς τα όσα συνέβησαν τον τελευταίο αιώνα στην Αμπχαζία, οδηγώντας στην εξάλειψη της ελληνικής μειονότητας στην περιοχή.
Η άλλοτε πανίσχυρη ελληνική κοινότητα, διαγραμμένη από την ιστορική πατρίδα της και βλέποντας τους αριθμούς της να συρρικνώνονται δραματικά ύστερα από τέσσερις διαδοχικούς ξεριζωμούς, ...παρέδωσε τελικά τα όπλα, χάνοντας - σύμφωνα με τους σκληρούς κανόνες του παιχνιδιού στον Καύκασο- κάθε δικαίωμα επιστροφής.
«Πώς χάσαμε αυτά τα χώματα;», διερωτάται η κ. Αθηνά περιπλανώμενη στους δρόμους του Σουχούμι, την πρωτεύουσα της Αμπχαζίας. «Κάποτε», αναπολεί η Ελληνοπόντια, «σε κάθε γωνιά της πόλης άκουγες να μιλάνε ελληνικά».
Εκτοτε η κ. Αθηνά επισκέπτεται το Σουχούμι τρεις φορές τον χρόνο, διψασμένη για μια τζούρα χαμένης πατρίδας. Ακούραστα μας ξεναγεί σε κάθε αρχοντικό, κάθε σπίτι που έχτισαν οι άλλοτε εύποροι Ελληνες της Αμπχαζίας, οι πρώτοι εκ των οποίων έφτασαν σε αυτόν τον παράκτιο παράδεισο της Μαύρης Θάλασσας τον 8ο αιώνα π.Χ. ιδρύοντας τους «Διόσκουρους», δηλαδή το σημερινό Σουχούμι.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα -συχνά ανεπιβεβαίωτα- στοιχεία, από τους τουλάχιστον 50.000 Ελληνες που κατοικούσαν στην Αμπχαζία τη δεκαετία του 1920, ο αριθμός τους άγγιζε μετά βίας τους 20.000 το 1991. Σήμερα, και ενώ έχει διαμεσολαβήσει ο πόλεμος του 1992-93, δεν ξεπερνάνε τους 1.600.
Σημάδια πολέμου. Δεκαπέντε χρόνια μετά την 30ή Σεπτέμβρη του 1993, ημέρα κατά την οποία οι Αμπχάζιοι -με τη βοήθεια Τσετσένων και Ρώσων μαχητών, αλλά όχι και με αυτήν της Μόσχας- χρίστηκαν νικητές του πολέμου, το Σουχούμι φέρει βαθιά τα σημάδια των συγκρούσεων.
Οι γιγαντοαφίσες των ηρώων που έπεσαν στη μάχη για την ανεξαρτησία ξεφυτρώνουν ανά πέντε μέτρα στα πεζοδρόμια, στις προσόψεις των κτιρίων, στα διαφημιστικά μπλουζάκια. Τα νεαρά ζευγάρια, λίγα λεπτά προτού ενωθούν με τα δεσμά του γάμου, αποτίουν φόρο τιμής στο μνημείο των πεσόντων.
Σε μια νότα παράδοξης αρμονίας, εκατοντάδες μισοβομβαρδισμένα και καλυμμένα από κισσό νεοκλασικά σπίτια, γίνονται ένα με την πόλη που, παρά την αιματηρή κληρονομιά της, αποπνέει μια γαλήνη.
Οσο για τη «χούφτα» των Ελλήνων που παραμένουν εδώ, προτιμώντας -όπως λένε- να τους αποκαλούν «Ελληνες» στην Αμπχαζία από το να τους χαρακτηρίζουν «Ρωσοπόντιους» στην Ελλάδα, αυτοί συνεχίζουν να δίνουν μια άνιση μάχη για να διατηρήσουν μια κάποια, οποιαδήποτε, επαφή με την ιστορική πατρίδα, έστω και αν αυτή περιορίζεται σε ένα πακέτο «Καρέλια».

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
Φοβάσαι να πας ακόμα και για διακοπές
Η σοβιετική νοοτροπία που κυριαρχεί ακόμα στην Αμπχαζία έναντι της ιδιωτικής περιουσίας -ότι, δηλαδή, είναι ανύπαρκτη- σε συνδυασμό με την αδιαφορία των ελληνικών αρχών έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο τους Ελληνοπόντιους που διεκδικούν την επιστροφή των περιουσιών τους.
Η απόφαση της Αθήνας, να επιτρέψει στην Τιφλίδα την ένταξη των ελληνικών σπιτιών στο πρόγραμμα MyHome με το οποίο διεκδικεί την επιστροφή των γεωργιανών περιουσιών, αποτελεί, όπως υποστηρίζουν, «το τελειωτικό χτύπημα». «Τι αποτέλεσμα περιμένουμε να έχουμε όταν αναθέτουμε τη διεκδίκηση των περιουσιών μας στους ορκισμένους εχθρούς των Αμπχάζιων;» διερωτώνται.
Μετά την απώθηση των γεωργιανών δυνάμεων που είχαν καταλάβει τα περισσότερα σπίτια, πολλά από αυτά έπεσαν στα χέρια Αμπχάζιων που με τη σειρά τους άρχισαν να τα μεταπωλούν.
Πολλές κατοικίες έχουν αλλάξει από δύο μέχρι τρεις ιδιοκτήτες οι οποίοι συχνά επιδεικνύουν επιθετικές διαθέσεις κατά οποιουδήποτε αμφισβητήσει το δικαίωμά τους επί του ακινήτου. Βέβαια, υπάρχουν και ορισμένα σπίτια που παραμένουν εγκαταλελειμμένα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συναντήσαμε τους άλλοτε γείτονες των Ελλήνων -κυρίως Αρμένιους- να αγωνιούν για την τύχη των «αδελφών» τους .
Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο Νάντια Βενεντίκτοβα, η οποία έχει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα των χαμένων περιουσιών, το κουτί της Πανδώρας άνοιξε πέρσι. «Μέχρι πρότινος», υποστηρίζει, «το πρόβλημα περιοριζόταν σε όσους άρπαξαν σπίτια μετά τον πόλεμο». «Ο έλεγχος χάθηκε πέρσι», επισημαίνει, «όταν ψηφίστηκε ένας νόμος βάσει του οποίου όποιος αποδείξει ότι κατοικεί στο σπίτι τα τελευταία δέκα χρόνια αποκτά τον τίτλο ιδιοκτησίας του». Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο, στόχος της κυβέρνησης ήταν να φορολογηθούν όσοι τόσα χρόνια απέφευγαν κάθε φόρο μένοντας σε ξένα σπίτια.
Το μέτρο όμως πυροδότησε κύμα πλαστογραφήσεων αποδεικτικών εγγράφων με αποτέλεσμα να «καπαρωθούν» εκατοντάδες κατοικίες. «Πλέον», όπως επισημαίνει η Βενεντίκτοβα, «φοβάσαι να πας ακόμα και διακοπές. Κινδυνεύεις να γυρίσεις πίσω και να μην έχεις σπίτι!».

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Οσοι Ελληνοπόντιοι παραμένουν σήμερα στην περιοχή αδυνατούν να μιλήσουν τη γλώσσα τους. Αυτή τη φορά, όμως, όχι επειδή κάποιος τους το απαγορεύει, αλλά λόγω της ανύπαρκτης ομογενειακής πολιτικής της Αθήνας.
Στο Σουχούμι, ο πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου, Νικόλαος Ισαάκοφ, κατάφερε να συγκεντρώσει χρήματα από Ελληνοπόντιους πρόσφυγες της Ρωσίας και να αγοράσει εκ νέου ένα παλιό ελληνικό σχολείο. Η επισκευή του όμως απαιτεί τη χρηματική υποστήριξη της Ελλάδας, η οποία υποσχέθηκε το 2004 να αναλάβει τα έξοδα. Αποτέλεσμα; Η ελληνική κοινότητα της Αμπχαζίας ακόμα περιμένει αυτά τα χρήματα.

Η αδιάκοπη περιπλάνηση των Ελλήνων

Χιλιάδες εκτελέστηκαν επί Στάλιν, ο οποίος είχε προηγουμένως βάλει λουκέτο σε όλα τα ελληνικά (και όχι μόνο) σχολεία, εφημερίδες και θέατρα. Ακόμα περισσότεροι άφησαν την τελευταία τους πνοή στο Καζακστάν, όπου τους εκτόπισε μαζικά ο πρώην Σοβιετικός ηγέτης το καλοκαίρι του 1949. «Μας ξύπνησαν μέσα στη νύχτα και μας στοίβαξαν σαν ζώα στα βαγόνια ενός τρένου», διηγείται σήμερα η Κλάρα Ευφραιμίδου. Τότε οι γονείς της, μαζί με τη γιαγιά και τον παππού της, έμεναν στο χωριό Χέβι.
«Αδειασαν όλο το χωριό μέσα σε μία νύχτα» συνεχίζει, «και κανένας δεν γνώριζε πού μας πηγαίνουν». Οταν το 1956 τους επέτρεψαν να γυρίσουν πίσω -μετά τον θάνατο του Στάλιν το 1953- αρκετοί εξ αυτών, ανάμεσά τους και η οικογένεια της Κλάρας, εγκατέλειψαν το βιος τους στο Καζακστάν και αποφάσισαν να πάρουν τον δρόμο για το αγαπημένο τους παραθαλάσσιο Σουχούμι. Εκεί όμως ήρθαν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη έκπληξη.
Οι «έποικοι». Μέσα στα σπίτια τους είχαν εγκατασταθεί Γεωργιανοί και Ρώσοι «έποικοι», τους οποίους είχε φέρει ο -γεωργιανής καταγωγής- Στάλιν στην προσπάθειά του να αλλάξει τον πληθυσμιακό συσχετισμό της Αμπχαζίας, την οποία είχε εν τω μεταξύ «υποτάξει» στην Τιφλίδα υποβιβάζοντάς την στο καθεστώς της «αυτόνομης Δημοκρατίας εντός της Γεωργίας».
«Οταν φτάσαμε σπίτι», θυμάται η Κλάρα, «μας άνοιξε την πόρτα μια ηλικιωμένη Γεωργιανή και μας είπε ότι της ανήκει γιατί της το έκανε δώρο ο Στάλιν». «Ετσι», συνεχίζει, «υποχρεωθήκαμε να ξεκινήσουμε από το μηδέν και να χτίσουμε ένα καινούργιο».
Οι περιπέτειες των Ελλήνων της Αμπχαζίας όμως δεν έμελλε να τελειώσουν εκεί. Η εμφάνιση των εθνοτικών συγκρούσεων μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991 τους βρήκε εγκλωβισμένους ανάμεσα στις ολοένα και επιθετικότερες διαθέσεις της Τιφλίδας, που υπό τον πρόεδρο Ζβιάντ Γκαμσαχούρντια διεκδικούσε μια «Γεωργία για τους Γεωργιανούς», και των Αμπχάζιων που έδειχναν αποφασισμένοι να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία τους.
Το τελικό χτύπημα. Το ξέσπασμα του πολέμου το 1992 αποτέλεσε το τελειωτικό χτύπημα για την ταλαιπωρημένη ελληνική κοινότητα. Η πολιορκία του Σουχούμι από τους Γεωργιανούς στις αρχές της σύρραξης οδήγησε αρκετούς Ελληνες -μαζί με Αρμένιους και Ρώσους- να στρατευτούν στο πλάι των Αμπχάζιων. Η πλειονότητα όμως της ελληνικής μειονότητας δεν ήταν διατεθειμένη να χύσει άλλο αίμα, με αποτέλεσμα να αφήσει για ακόμα μία φορά πίσω της, στους Γεωργιανούς που βρίσκονταν πλέον στο κατώφλι της, όλα τα υπάρχοντά της.
Οσοι δεν πρόλαβαν να περάσουν στη Ρωσία ξημεροβραδιάζονταν στο λιμάνι του Σουχούμι, περιμένοντας να εμφανιστεί κάποιο πλοίο που θα τους μετέφερε στην Ελλάδα. Εναν ολόκληρο χρόνο μετά, η ελληνική κυβέρνηση έστειλε το πλοίο Viscountess για την απομάκρυνσή τους.
Η Κλάρα μας δείχνει τη «μαγική» σφραγίδα στο διαβατήριό της, με την οποία της αναγνώριζαν το δικαίωμα επιβίβασης στο πλοίο μαζί με άλλους 1.013 Ελληνες. Δεν το έκανε. «Οι γονείς μου δεν άντεχαν να ξαναφύγουν», εξηγεί. «Ηταν ποτέ δυνατόν να τους αφήσω να πεθάνουν εδώ μόνοι τους;», διερωτάται με σπαστά ελληνικά, τα οποία έμαθε μελετώντας τα βιβλία που βρήκε πεταμένα στο κατεστραμμένο 14ο Δημοτικό Σχολείο.

ΧΡΟΝΙΚΟ

1918-1922: Επέλαση του τουρκικού στρατού στις περιοχές του Πόντου. Οι Ελληνες οδηγούνται σε μαζική έξοδο προς τον Καύκασο και τη Ρωσία.
1937: Ο Στάλιν κλεινει τα ελληνικά σχολεία, εφημερίδες κλπ. επιβάλλοντας καθεστώς τρόμου.
1949: Η ελληνική κοινότητα της Αμπχαζίας εξορίζεται εξ ολοκλήρου -μέσα σε ελάχιστες ώρες- στο Καζακστάν.
1956: Τρία χρνια μετά τον θάνατο του Στάλιν, επιτρέπεται στους Ελληνες να γυρίσουν στις περιοχές από τις οποίες είχαν εκτοπιστεί. Οσοι επιστρέφουν στην Αμπχαζία βρίσκουν μέσα στα σπίτια τους Γεωργιανούς και Ρώσους «εποίκους».
1991: Πτώση της σοβιετικης ενωσης και άνοδος του εθνικιστή Ζβιάντ Γκαμσαχούρντια στην εξουσία της Γεωργίας. Αναζωπύρωση των εθνοτικών συγκρούσεων.
Ιούνιος 1992: Ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Γεωργίας-Νότιας Οσετίας και Γεωργίας-Αμπχαζίας. Ανατροπή του Γκαμσαχούρντια στην Τιφλίδα και άνοδος του Εντουαρντ Σεβαρντνάντζε στην προεδρία. Το Σουχούμι πολιορκείται από τους Γεωργιανούς και οι Ελληνες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους.
Αύγουστος 1993: Η ελληνική κυβέρνηση στέλνει το πλοίο Viscountess για την εκκένωση των Ελλήνων. Ο καθένας από τους 1.013 πρόσφυγες που επιβιβάζεται στο πλοίο δεν μπορεί να φέρει αποσκευές άνω των 100 κιλών.
Σεπτέμβριος 1993: Οι αμπχάζιοι κερδίζουν τον πόλεμο.

ΜΕΛΙΝΑ ΧΑΡΙΤΑΤΟΥ, ΕΘΝΟΣ
xaritatou@pegasus.gr

Έχασε τη μάχη με τη ζωή γυναίκα που δέχτηκε επίθεση λύκου στο Κελκίτ της Αργυρούπολης

Πριν από 24 ημέρες η Leyla Nur Duran, 34 ετών, δέχτηκε επίθεση λύκου έξω από το δημοτικό σχολείο, στο χωριό Yukarı Özlüce, της επαρχίας Κελκίτ (Kelkit) του νομού Αργυρούπολης (Gümüşhane). Ο λύκος τραυμάτισε τη γυναίκα, την οποία βρήκαν τραυματισμένη οι χωρικοί και στη συνέχεια μετέφεραν στο νοσοκομείο του Κελκίτ, όπου της προσφέρθηκαν οι πρώτες βοήθειες. Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, το αυτοκίνητο που τη μετέφερε συγκρούστηκε με το ασθενοφόρο που ερχόταν να παραλάβει την ασθενή. Από τη σύγκρουση τραυματίστηκε η Λεϊλά, η οποία ήδη έφερε τράυματα από την επίθεση του λύκου.
Στη συνέχεια η Leyla διακομίστηκε στο Κρατικό Νοσοκομείο του Ερζινγκιάν, όπου της έγινε θεραπεία στα τραύματά της. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας η Λεϊλά μεταφέρθηκε στην κατοικία της, όπου η κατάστασή της επιδεινώθηκε, για να μεταφερθεί και πάλι στο νοσοκομείο του Κελκίτ και στη συνέχεια στο Ερζινγκιάν.
Μετά από τη δεύτερη θεραπεία η γυναίκα πήγε και πάλι στην κατοικία της, όπου και πάλι επιδεινώθηκε η κατάστασή της, για να διακομιστεί τη φορά αυτή στη μονάδα εντατικής θεραπείας του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Τραπεζούντας.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του του διευθνυντή της Διεύθυνσης Υγείας της νομαρχίας Αργυρούπολης (Gümüşhane), Mehmet Topsakal, ο θάνατος της Λεϊλά είναι πιθανόν να προήλθε από λύσα, από τέτανο ή από εμβολή, ενώ πρόσθεσε ότι τα ακριβή αίτια του θανάτου θα γίνουν γνωστά μετά την αυτοψία που θα γίνει στο πτώμα.

Ο Τούρκος υπουργός άμυνας που έκανε τις κυνικές δηλώσεις, επιχειρεί να τις ανασκευάσει

Του Σάββα Καλεντερίδη
Αντιδράσεις προκάλεσαν οι κυνικές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού άμυνας Βετζντί Γκιονούλ, για τη γενοκτονία Ελλήνων και Αρμενίων της Ανατολής, κατά τη διάρκεια της περιόδου "οικοδόμησης του τουρκικού έθνους" (1915-1923), που την παρουσιάζει λίγο-πολύ ως επιβεβλημένη, για να επιτευχθεί η ομογενοποίηση του τουρκικού έθνους, ανάγκη που αναγνωρίζει ότι υπάρχει και σήμερα και γι' αυτό γίνεται ο "αγώνας" της Τουρκίας στη ΝΑ Τουρκία, που ταυτίζεται με το Βόρειο Κουρδιστάν.
Εμείς να σημειώσουμε ότι η γενοκτονία των Ελλήνων της Θράκης, του Πόντου και της Μ. Ασίας στην ουσία συνεχίζεται επί ελληνικού εδάφους, αφού τα ελληνικά ΜΜΕ, αναφερόμενα στο θέμα, μιλούν μόνο για τη γενοκτονία των Αρμενίων, αποσιωπώντας τα τραγικά γεγονότα της γενοκτονίας του ελληνισμού της Ανατολής.
Παρεθέτουμε ενδεικτικά σχετικό δημοσίευμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ.

Αντιδράσεις στις δηλώσεις Τούρκου υπουργού για την γενοκτονία των Αρμενίων
Αντιδράσεις στις δηλώσεις του υπουργού Αμυνας Βετζντί Γκιονούλ περί «οικοδόμησης του έθνους».
Δηλώσεις που εκθέτουν την Τουρκία και την κυβέρνησή της έκανε στις Βρυξέλλες ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Βετζντί Γκιονούλ, ο οποίος παρουσίασε την εξάλειψη του ελληνικού και αρμενικού στοιχείου στη Μικρά Ασία, ως αναγκαιότητα για την «οικοδόμηση του έθνους».
Ο υπουργός έσπευσε να κάνει σήμερα διορθωτική δήλωση, αλλά...
ο τουρκικός Τύπος κυκλοφόρησε σήμερα με τίτλους όπως «ο Γκιονούλ μίλησε σαν ρατσιστής» ("Ραντικάλ"). Στη διορθωτική του δήλωση, ο υπουργός είπε πως παρερμηνεύτηκαν τα λόγια του.

Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης όμως αναφέρουν ότι κατά την προχθεσινή τελετή που έγινε στην πρεσβεία της Τουρκίας στις Βρυξέλλες για την επέτειο του θανάτου του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο Βετζντί Γκιονούλ υπογράμμισε πως «ήταν καθοριστική η διαπίστωση ότι έχει ολοκληρώσει την ιστορική του πορεία το σύστημα των εθνοτήτων στο οποίο στηριζόταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία», για να τονίσει ότι «τα δύο βασικά στοιχεία στην ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, ήταν η οικοδόμηση του έθνους και η οικονομία».

Συγκεκριμένα, ο Βετζντί Γκιονούλ είπε τα εξής: «Εάν σήμερα εξακολουθούσαν να υπάρχουν οι Έλληνες στα παράλια του Αιγαίου και οι Αρμένιοι σε πολλά σημεία της Τουρκίας, θα είχαμε άραγε σήμερα το ίδιο έθνος-κράτος; Δεν ξέρω πώς να σας εκφράσω τη σημασία της ανταλλαγής αυτής, αλλά η σημασία αυτή φαίνεται, αν ρίξετε μια ματιά στις ισορροπίες του παρελθόντος. Ακόμη και σήμερα, και με βάση τη μάχη που δίνουμε στη Νοτιοανατολική Τουρκία, δεν μπορούμε να αρνηθούμε τη συμβολή αυτών που θεωρούν τον εαυτό τους θύματα εξαιτίας της οικοδόμησης του έθνους και ιδιαίτερα, τη συμβολή αυτών που θεωρούν τον εαυτό τους θύματα του εκτοπισμού».

Η επίσημη τουρκική ιστορία, ως προς το θέμα των Αρμενίων του 1915, κάνει λόγο για «εκτοπισμό», αφήνοντας απλώς, ανοιχτό το ενδεχόμενο, κατά τη διαδικασία του εκτοπισμού, να έχουν σκοτωθεί πολλοί Αρμένιοι.

Οι δηλώσεις του Βετζντί Γκιονούλ δεν συνιστούν απλώς επιχείρημα υπέρ των ισχυρισμών περί γενοκτονίας και μάλιστα δια στόματος υπουργού, αλλά θέτουν γενικότερα θέμα οικοδόμησης έθνους, στο βωμό της οποίας δικαιολογείται η εθνική κάθαρση. Επιπρόσθετα, μπορεί να μην βγαίνει άμεσα συμπέρασμα από το γεγονός ότι ο Τούρκος υπουργός εμπλέκει στην υπόθεση και τη Νοτιοανατολική Τουρκία, δηλαδή την κουρδική υπόθεση, αλλά τα συμφραζόμενα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αντίληψη την οποία εκπροσωπεί ο Γκιονούλ, θεωρεί τους Κούρδους εμπόδιο στη διαδικασία οικοδόμησης έθνους.

Η αντίληψη αυτή ακυρώνει το βασικό επιχείρημα του επίσημου τουρκικού εθνικισμού, ότι δηλαδή με τον όρο τουρκικό έθνος, δεν εννοείται η τουρκική φυλή, αλλά το σύνολο των ανθρώπων που έχουν, ίσως, διαφορετική εθνοτική καταγωγή, αλλά είναι πολίτες της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Η πολιτική που ακολουθήθηκε από την Τουρκία, με νομοθετικές, δικαστικές και διοικητικές αποφάσεις, εναντίον της ελληνικής, αρμενικής και εβραϊκής μειονότητας, καθώς επίσης και εναντίον άλλων εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, στηρίχθηκε πάντα στη ρατσιστική και όχι στη συνταγματική ερμηνεία του «έθνους».

Το τουρκικό σύνταγμα αναφέρει ότι Τούρκος αποκαλείται αυτός που διατηρεί σχέση πολίτη με την Τουρκική Δημοκρατία.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ

ΤΡΑΓΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ Η ΜΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟΥ (20-30 χιλ. αντάρτες)

25.10.2008
Γράφει ο: Παναγιώτης Ι. Παπαδόπουλος Φιλόλογος - Καθηγητής

Προσπαθούμε, ύστερα από 86 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, να βρούμε μέσα από διάφορα έγγραφα και αξιόπιστες πηγές τα λάθη και τις παραλήψεις που έγιναν από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος την εποχή εκείνη, όχι για να καταλογίσουμε ευθύνες και να ανακαλύψουμε ενόχους. Στεκόμαστε με δέος και τον ανάλογο σεβασμό στη μνήμη όλων των πρωταγωνιστών, πολιτικών και στρατιωτικών, που έλαβαν μέρος στις αποφάσεις που οδήγησαν τον μικρασιατικό ελληνισμό στην αποτυχία.
Η ιστορία, όμως, πρέπει να διδάσκεται πλήρης και ολοκληρωμένη στον ελληνικό λαό και αυτό δεν έγινε, ως προς την εκστρατεία του ελληνικού στρατού στη Μ.Α. στα σχολεία. Δεν έμαθε ο ελληνικός λαός γιατί οδηγηθήκαμε στην ήττα που είχε ως συνέπεια την εξόντωση ενός εκατομμυρίου και πλέον ελληνικού πληθυσμού και άλλου τόσου που εγκατέλειψε τις πατρογονικές του εστίες στην Ιωνία και το μαρτυρικό Πόντο.
Εμείς οι Πόντιοι, δεύτερης και τρίτης γενιάς, από προφορικές μαρτυρίες αλλά και από αυθεντικές πηγές κειμένων που γράφτηκαν την εποχή εκείνη, τη δράση και τη δύναμη που είχε το αντάρτικο στον Πόντο, αναρωτιόμαστε: Γιατί δεν αξιοποιηθήκαμε, όπως, έπρεπε, ώστε να αποτελέσει το στρατό εκείνο που θα ονομαζόταν από έναν στρατιωτικό, δύναμη αντιπερισπασμού από τα μετόπισθεν του εχθρού. Τα ανταρτικά σώματα που δημιουργήθηκαν στα βουνά την περίοδο 1915-1922, στην αρχή ξεκίνησαν σαν μια λύση αυτοάμυνας από τις συνεχιζόμενες αυθαιρεσίες των τουρκικών αρχών σε βάρος των χριστιανών Ελλήνων. Οι αποτυχίες των Νεοτούρκων στους Βαλκανικούς πολέμους ενοχοποίησαν τους Έλληνες της Μ.Α. και του Πόντου γι’ αυτό έπρεπε να πληρώσουν. Αργότερα, όμως, ως κύριο σκοπό τους τα ανταρκτικά σώματα είχαν την δημιουργία μιας ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου.(1)
Όταν το 1909, ο μακεδονομάχος μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης έγινε Μητροπολίτης Αμασειας του Πόντου, οι χριστιανοί Έλληνες βρήκαν στο πρόσωπό του τον προστάτη τους. Όταν ως μητροπολίτης διαμαρτυρήθηκε στους πασάδες, τον έκλεισαν φυλακή. Επανήλθε το 1918 στο θρόνο του. Είναι ο άνθρωπος που οργάνωσε το ανταρτικό στον Πόντο και κατά τους υπολογισμούς του, την εποχή του, έφτανε τις 20.000 αντάρτες. Κάποιοι άλλοι υπολόγισαν ως 30.000 περίπου. Είναι γεγονός ότι το ποντιακό ζήτημα αντιμετωπίστηκε από την αρχή ως ζήτημα των Ποντίων και όχι ως μέρος του ευρύτερου εθνικού προβλήματος. Στην αρχή ο Βενιζέλος σε απόρρητη απόφασή του χαρακτήριζε τη δημιουργία «ποντιακών στρατιωτικών τμημάτων» ως πρόπλασμα ενός μελλοντικού ποντιακού στρατού. Η απόφαση αυτή καταλήγει: «Εννοείται ότι δεν θα διστάσωμεν και χρηματικώς και κατά πάντα δυνατόν τρόπον να επικουρήσουμε (βοηθώντας) οργάνωσιν στρατού Ποντίων αλλά δέον και ούτοι να επιτηρήσωσιν εαυτούς αφ’ ων και δύνανται να θέλουσιν, ούτω δε και ο αγών των θα έχει μεγαλυτέραν δύναμιν». Λίγο αργότερα στη Διάσκεψη Ειρήνης που πραγματοποιήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1918, ο ίδιος, ως πρωθυπουργός της Ελλάδος πρότεινε την ενσωμάτωση του Πόντου στην δημοκρατία της Αρμενίας, ενώ την ίδια στιγμή ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος με ξεχωριστό υπόμνημα που υπέβαλε στη Διάσκεψη Ειρήνης ζητούσε τη δημιουργία ελληνικού κράτους στην περιοχή του Πόντου. Στο υπόμνημά του ο δραστήριος ιεράρχης ανέπτυσσε την επιχειρηματολογία του η οποία στηριζόταν στο εξής γεγονός: μετά την παλιννόστηση των προσφύγων από τον Καύκασο και τη Ρωσία ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου εξισώθηκε με τον Μουσουλμανικό. Γινόταν μάλιστα και η παρατήρηση ότι πολλοί από τους ελληνόφωνους μουσουλμάνους είναι ελληνικής καταγωγής. Επομένως, ήταν δίκαιο ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου να αποτελέσει αυτόνομο ελληνικό κράτος.
Η απάντηση ήρθε από το Βενιζέλο. Σε αντίθεση από τους στόχους του Ποντιακού Κινήματος ο Βενιζέλος δήλωσε στις 4 Φεβρουαρίου 1919 στον Αμερικανό πρόεδρο Ουΐλσον ότι: παρόλο που οι Έλληνες Πόντιοι επιθυμούσαν την ανεξαρτησία, ο ίδιος αντιτάχθηκε απόλυτα. Σε συνέντευξή του που παραχώρησε σε αμερικανική εφημερίδα δήλωσε ότι «δέχεται να συμπεριληφθεί ο Πόντος στο αρμενικό κράτος».
Επόμενο ήταν να δυσαρεστηθούν οι ανά τον κόσμον Πόντιοι και να καταγγείλουν και να διαμαρτυρηθούν για την εγκατάλειψη των αγώνων των. Οι Πόντιοι αντάρτες ζήτησαν επίσημα την ενίσχυση της Ελλάδος. Δυστυχώς οι παρακλήσεις για στρατιωτική βοήθεια έμειναν χωρίς απάντηση.(2)
Ο Ε. Βενιζέλος, πιθανώς επηρεάστηκε από την αναφορά που του έκανε ο Δ. Καθενιώτης, αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Ο τότε συνταγματάρχης του ελληνικού στρατού στάλθηκε στον Πόντο, ως ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, να αναλάβει την στρατιωτική οργάνωση των Ποντίων και να του υποβάλει μετά την επιστροφή του την αναφορά του. Ο Δ. Καθενιώτης κατά τη μετάβασή του στον Πόντο είχε μαζί του στην αποστολή εκείνη και τους ποντιακής καταγωγής αξιωματικούς Καραπαναγιωτίδη και Ανδρεάδη. Όταν έφτασε εκεί ο Καθενιώτης γρήγορα κατάλαβε ότι η στρατιωτική οργάνωση των Ποντίων θα προκαλούσε στους Τούρκους του φόβο από τυχόν συγκρούσεις μαζί τους. Τον Οκτώβριο του 1919 επέστρεψε στην Αθήνα. Αφού έκανε διάφορες επαφές με τον Βρετανό πρέσβη για δημιουργία ελληνικού στρατού στο κατεχόμενο από Βρετανούς Βατούμ, η σκέψη του απορρίφθηκε ως πρόταση, οργάνωσε όμως τους Πόντιους στην Ελλάδα. Ήθελε να τους στείλει στον Καύκασο ως ενίσχυση. Και αυτή η πρόταση απορρίφθηκε.(3) Στην έκθεση που υπέβαλε στην Αθήνα, την 9η Ιανουαρίου 1920, έγραφε τις σκέψεις του και την ανάγκη οργάνωσης των Ποντίων. Σημασία μεγάλη έχει το γεγονός ότι την από 61 σελίδες αναφορά του δεν την έστειλε μόνο στον πρωθυπουργό, τα υπουργεία εξωτερικών και στρατιωτικών αλλά και στον Αρχηγό Στρατού της εκστρατείας στη Μ.Α. Ως αξιωματικός πίστευε ότι ο Αρχηγός στρατού θα λάβαινε υπ’ όψη του την αναφορά από στρατηγικής σημασίας. Κανένας δεν έδωσε σημασία στα λεγόμενα-γραφόμενά του.(3)
Αλλά και «ο θερμότατος πατριώτης από την Οινόη του Πόντου, Χρυσόστομος Καραΐσκος, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, παραιτήθηκε από τον ελληνικό στρατό με την αιτιολογία να μεταβεί στον Πόντο και ως φαρμακοποιός να βοηθήσει στον αγώνα των Ποντίων, είχε μαζί του κατά τις περιοδείες του στον Πόντο με σκοπό να συλλέξει διάφορες πληροφορίες και τον Πόντιο οπλαρχηγό Στέλιο Κοσμίδη. Αμέσως έστειλε έκθεση στον πρόεδρο της επιτροπής των Ποντίων Χρ. Καλαντίδη για να ενεργήσει ανάλογα. Αλλά η ανδρεία και η αυτοθυσία των Ποντίων υπερασπιστών υπέρ βωμών και εστιών συνετρίβετο προς της καταθλιπτικής και αγνώμονος στάσεως της ευρωπαϊκής διπλωματίας, η οποία ενώ παρενέβαλε μύρια προσκόμματα εις την υποστήριξη του ποντιακού αγώνος παρά της μητρός Ελλάδος, προστάτευε εξ ετέρου και ενίσχυε ηθικώς και υλικώς τους δολοφόνους των χριστιανών».(4)
Με αφορμή τη Βρετανική άρνηση ο Βενιζέλος έσπευσε να δηλώσει: «Θεωρώ όλως απίθανον ότι θα ληφθεί περί τούτων (των Ποντίων) ειδική πρόνοια, πλην των γενικών εγγυήσεων, ως ζητούν να επιτύχουν υπέρ των ξένων εθνοτήτων, όσαι θα παραμείνωσι υπό τουρκικήν κυριαραχίαν».(5)
Ο Πόντιος αξιωματικός Χρυσ. Καραΐσκος όταν επιχείρησε να πάει για δεύτερη φορά προς ενίσχυση του αγώνα των ανταρτικών ομάδων, γράφει στην αναφορά του: «Παρ’ όλη την αποτυχία των ενεργειών μου (στην Αθήνα) επιχείρησα να ξαναπάω στον Πόντο. Εμποδίστηκα όμως από την Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή Κων/λης και περίμενα να φύγω με άλλον τρόπο. Εννοείται ότι δεν το κατόρθωσα». Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα. Γιατί δεν αξιοποιήθηκε η αξιόμαχη δύναμη των ανταρτικών σωματείων του Πόντου. Αν λάβουμε υπ’ όψη μας την εκτίμηση του Γερ. Καραβαγγέλη ότι ήταν ο αριθμός 20 χιλιάδες αντάρτες μόνο, και την 20η Αυγούστου 1922, ο στρατηγός Τρικούπης όταν εμάχετο πλησίον του Ούσακ, εδέχετο ξαφνικά μια βοήθεια από 2 μεραρχίες μπαρουτοκαπνισμένων Ποντίων στα μετόπισθεν του εχθρού, δεν θα αναγκαζόταν να παραδώσει ολόκληρο το Β’ Σ.Σ. Η δύναμις του ανήρχετο σε δύο στρατηγούς (Τρικούπη, Διγενή) διοικητάς των Α’ και Β’ Σωμ. Στρατού, το Διοικητή της 13η Μεραρχίας, 190 αξιωματικούς και 4.400 οπλίτες με 6 ορειβατικά πυροβόλα.(7)
Ο αδελφός του αρχηγού των Σαναίων Ευκλείδη Κουρτίδη, Κωνσταντίνος, γράφει στο ημερολόγιό του «όταν τους είπαμε ότι είμεθα οι αντάρται της Σάντας, μας εκοίταζαν περίεργα. Μας πήραν από εκεί και ξεκινήσαμε δια το σαράι. Επειδή το είχε μάθε ο κόσμος, επλημμύρισε από παντού τους δρόμους… Ένας καλοενδεδυμένος Χότζας με έναν άλλον κύριο και ιδόντες τόσον πλήθος… ερώτησε έναν αξιωματικόν τι συμβαίνει και ο αξιωματικός απάντησε ότι είναι Σανταίοι αντάρται. Ο χότζας έπτυσε κατά γης και είπε: «Να ντρέπεται αυτό το δικό μας το έθνος και η κυβέρνησις. Από αυτούς εφοβούντο και τόσα χρόνια ετρόμαζαν. Μα αυτοί δεν μοιάζουν καν άνθρωποι». Γελών ο αξιωματικός είπε: «Τι να σου πω χότζα εφέντη, αφού δεν ξέρεις κάτω από τα παλιά αυτά ρούχα τι κρύπτεται». Ας βγάλει ο αναγνώστης τα συμπεράσματά του.
Τέλος Μικρασιατικής Εκστρατείας
Βιβλιογραφία
1.Ποντιακή εγκυκλοπαίδεια εκδ. Μαλλιαρη τ. Α’ σελ. 439
2.Οι Έλληνες του Πόντου, εκδ. Aegean, του Βλ. Αγεζίδη σελ. 203-207
3.Ποντ. Εγκυκλ. Εκδ. Μαλλιάρη τ. Δ’ σελ. 152
4.Τα απελευθερωτικά στρατεύματα του πόντ. Ελλ/σμού. Α. Ανθεμίδη εκδ. Ε. Γιαλτουρίδη 5. Τα απελευθερωτικά στρατεύματα του πόντ. Ελλ/σμού. Σελ. 349, 209
6.Οι Έλληνες του Πόντου του Β. Αγτζίδη εκδ. Aegean σελ. 213
7.Επίτομος ιστορία εκστρατείας Μ.Α. (1919-1922) εκδ. ΓΕΣ σελ. 411
8.Ημερολόγιο Κ. Κουρτίδη εκδ. Π. Σουμελά σελ. 206

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΑΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

Αν είχαν παραμείνει οι Ρωμιοί και οι Αρμένιοι στην Τουρκία, δεν θα μπορούσαμε να γίνουμε εθνικό κράτος

To γνήσιο τέκνο του ισλαμικού-λεμαλικού φασισμού, υπουργός άμυνας της Κυβέρνησης Ερντογάν, Βετζντί Γκιονούλ

Του Σάββα Καλεντερίδη
Όσο και αν φαίνεται απίστευτο, η δήλωση αυτή ανήκει στον υπουργό άμυνας της Τουρκίας και έγινε στις Βρυξέλλες, όπου βρίσκεται ο Βετζντί Γκιονούλ (Vecdi Gönül) για να συμμετέχει στην τρόικα των υπουργών άμυνας του ΝΑΤΟ.
Συγκεκριμένα, ο Τούρκος υπουργός άμυνας, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη δεξίωση που έγινε στην τουρκική πρεσβεία, για την επέτειο του θανάτου του Μουσταφά Κεμάλ, είπε επί λέξει:
"Άραγε, αν σήμερα στο Αιγαίο (περιοχή Σμύρνης και γύρω νομών, σ.τ.μ.) συνέχιζαν να ζουν οι Ρωμιοί και σε διάφορες περιοχές της Τουρκίας οι Αρμένιοι, η Τουρκία θα μπορύσε να είναι το εθνικό κράτος που είναι σήμερα; Δεν βρίσκω τις λέξεις για να σας εξηγήσω το πόσο σημαντική ήταν αυτή η ανταλλαγή των πληθυσμών, όμως, εάν εξετάσετε τις παλιές (πληθυσμιακές) ισορροπίες, θα αντιληφθείτε τη σημασία της. Περάσαμε από τη διαδικασία της δημιουργίας του έθνους μας (nation building) και αυτό είχε τις επιπτώσεις του. Ακόμα και ο αγώνας που δίνουμε σήμερα στη ΝΑ Τουρκία (Βόρειο Κουρδιστάν, σ.τ.μ.) είναι μέρος αυτής της διαδικασίας και δεν μπορούμε να αρνηθούμε τη συμβολή στη διαδικασία οικοδόμησης του έθνους όλων εκείνων που θεωρούν τους εαυτούς τους θύματα, κυρίως εκείνων που επλήγησαν από τους υποχρεωτικούς εκτοπισμούς των πληθυσμών. Όμως, εκείνες οι αρχές που ακολουθήθηκαν τότε, ήταν πολύ σημαντικές την περίοδο ίδρυσης της Δημοκρατίας, για να μπορέσει να γίνει η Τουρκία μια χώρα που κατοικείται από σύγχρονους, πολιτισμένους και φωτισμένους ανθρώπους.
Για να αντιληφθείτε την κατάσταση που επικρατούσε τότε, στην Άγκυρα υπήρχαν μόνο τέσσερις γειτονιές, η εβραϊκή, η μουσουλμανική, η αρμενική και η ελληνική".

Όσο και αν είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, ότι υπουργός κυβέρνησης χώρας που ανήκει στο ΝΑΤΟ, το οποίο μάλιστα πίεσε την Τουρκία να περάσει από τον μονοκομματισμό στον πολυκομματισμό για να γίνει μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας, εκστόμισε αυτά τα λόγια, που είναι μνημείο βαρβαρότητας και κυνισμού, η συγκεκριμένη πράξη δείχνει πόσο επικίνδυνη είναι ακόμα η Τουρκία για τους λαούς της Ανατολής που επιμένουν να ανθίστανται στη βίαιη αφομοίωση, αλλά και πόσο επικίνδυνη είναι για τους λαούς της περιοχής, που υφίστανται τις συνέπειες του νέου ισλαμικού-κεμαλικού φασισμού.
Η κυνική αναφορά του Γκιονούλ στις παράπλευρες απώλειες "του αγώνα που διεξάγει" η Τουρκία στο Κουρδιστάν για την αφομοίωση των Κούρδων, ως συνέχεια της διαδικασίας οικοδόμησης του τουρκικού έθνους, είναι ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στο κατεστημένο της Τουρκίας, όπου η σκοτεινή πηγή του κεμαλικού φασισμού συνεχίζει να αναβλύζει βία και βαρβαρότητα.
Ο λόγος στους λαούς-θύματα και στον πραγματικά πολιτισμένο κόσμο.
ΠΗΓΗ: ΑΚΣΑΜ

Φροντιστήριο Ποντιακής Διαλέκτου και Ιστορίας

Δελτίο τύπου

Φροντιστήριο Ποντιακής Διαλέκτου και Ιστορίας

Η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νομού Σερρών, εκτός των τμημάτων χορού κάθε Σάββατο 530-830μ.μ. και χορωδίας, κάθε Πέμπτη στις 700μ.μ. εγκαινίασε από φέτος μία σειρά σεμιναρίων που αποσκοπούν στην εκμάθηση της Ποντιακής διαλέκτου και ιστορίας. Τα μαθήματα πραγματοποιούνται στο κτίριο της Λέσχης τα Σάββατα ώρα 700-730μ.μ. Κομνηνών 21 τις παρακάτω ημερομηνίες:
4 Οκτώβρη
18 Οκτώβρη
1 Νοέμβρη
15 Νοέμβρη
29 Νοέμβρη
13 Δεκέμβρη
Από το νέο έτος πιθανότατα οι ημερομηνίες θα πυκνώσουν ώστε να γίνονται σε εβδομαδιαία βάση.
Τα μαθήματα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες αφιλοκερδώς και χωρίς την προϋπόθεση να έχει οποιαδήποτε ιδιότητα χορευτή , μέλους ή οτιδήποτε άλλο στη Εύξεινο Λέσχη.
Υπεύθυνος των μαθημάτων είναι ο κ. Γιάννης Ρωμανίδης εκπαιδευτικός καθώς και ένα τιμ κατάλληλα καταρτισμένων ανθρώπων που εγγυάται την σωστή εκμάθηση της Ποντιακής διαλέκτου και ιστορίας. Κατά την διάρκεια των μαθημάτων μοιράζονται τα φυλλάδια του μαθήματος και χρησιμοποιούνται εποπτικά μέσα με στόχο την δημιουργία καλύτερων συνθηκών εκμάθησης.

Υστερόγραφο: Η φιλοσοφία της όλης κίνησης έχει να κάνει στην δημιουργία μακροπρόθεσμα μιας αρτιότερα καταρτισμένης γενιάς Ποντίων ώστε να μη λησμονηθούν οι τα ήθη και έθιμα από την αλησμόνητη πατρίδα μας τον Πόντο.
Το Δ.Σ. του συλλόγου

«Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα, χωρίς εμένα»

«4ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών, Αθήνα 2008»

Όπως ανέφερα σε προηγούμενη επιστολή μου «η αιχμή του δόρατος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας (Π.Ο.Ε) είναι η νεολαία της. Αυτό αποκρυσταλλώνεται έμπρακτα στις δύο μεγαλύτερες εκδηλώσεις της, το πανελλαδικό φεστιβάλ ποντιακών χορών και στην πανελλήνια συνάντηση ποντιακής νεολαίας, και στη μαζική συμμετοχή της νεολαίας στην ετήσια πανελλαδική συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την Ποντιακή γενοκτονία».
Στο τελευταίο φεστιβάλ ποντιακών χορών που έγινε στην Αθήνα η νεολαία ήταν ξανά πρωταγωνίστρια στην σκηνή, αλλά στην πραγματικότητα απούσα και άφωνη στο βήμα. Τους συνεπήρε όλους η μαζικότητα της συμμετοχής των νέων, όμως μίλησαν όλοι εκτός από την νεολαία. Το συγκεκριμένο φεστιβάλ οργανώθηκε και εκτελέστηκε αποκλειστικά από τον Σ.Πο.Σ Νότιας Ελλάδας και νήσων. Η απουσία εκφοράς λόγου εκ μέρους της νεολαίας δεν ήταν παράλειψη ή οργανωτικό λάθος, αλλά πολιτική απόφαση. Αυτό προκύπτει από την επίμονη άρνηση των συγκεκριμένων ανθρώπων στο αίτημα τόσο δημοκρατικά εκλεγμένων αντιπροσώπων της νεολαίας, όσο και μελών του Δ.Σ της Π.Ο.Ε, με τη δικαιολογία ότι δεν υπήρχε χρόνος.
Η θέλησή μας να εκφραστούμε για να ακουστεί η φωνή και η άποψη της νεολαίας και ένστασή μας στις μεθοδεύσεις που ακολουθήθηκαν, δεν είναι προϊόν κάποιας ματαιοδοξίας, φιλοδοξίας ή καταναγκασμού, αλλά λογικό επόμενο του πρωταγωνιστικού ρόλου της νεολαίας στην συγκεκριμένη εκδήλωση. Τέλος η διαμορφωθείσα εντύπωση της ύπαρξης εξωθεσμικών κέντρων λήψης αποφάσεων πέρα από τον Σ.Πο.Σ Νότιας Ελλάδας και νήσων στην οργάνωση και στην εκτέλεση της εκδήλωσης επιβάλει έναν πρόσθετο σκεπτικισμό στην συνολική εκτίμηση του γεγονότος.
Τα αίτια της συγκεκριμένης ενέργειας θα τα αναζητήσουμε προ της δημιουργίας της συντονιστικής επιτροπής νεολαίας, όταν ορισμένοι προσπάθησαν να ποδηγετήσουν ανεπιτυχώς την νεολαία πιστεύοντας ότι οι νέοι ως άπειροι και ρομαντικοί δε θα υποψιαστούν το πολιτικό τους σχέδιο. Προτρέχοντας έσπευσαν να δημιουργήσουν περιφερικές επιτροπές χωρίς κεντρική απόφαση της Π.Ο.Ε. θέλοντας να προκαταλάβουν καταστάσεις και να δημιουργήσουν τετελεσμένα με απώτερο σκοπό την αποσταθεροποίηση. Η μεθόδευση όμως αυτή δεν τους βγήκε. Οι νέοι τελικά έκριναν και με συγκαταβατικότητα αποφάσισαν. Η νεολαία οργανώθηκε πανελλαδικά χωρίς εσωτερικές εντάσεις και έχει πλέον δείξει δείγματα γραφής. Βέβαια υπάρχει και η άποψη ότι η νεολαία είναι καλή όταν είναι καθοδηγούμενη με αποτέλεσμα να φτάνουμε στα τελευταία γεγονότα.
Τα φαινόμενα αυτά είναι νοσηρά, αλλά πάντοτε ενυπάρχουν σε πολιτικούς οργανισμούς. Πόσο μάλλον σε μεγάλους όπως η Π.Ο.Ε, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πραγματικά εθελοντικές οργανώσεις της Ελλάδας. Μπορεί ορισμένοι νέοι να απογοητεύονται και να απαντούν με απόσυρση (αυτό είναι όπως είπαμε σε προηγούμενο άρθρο και μια αιτία της παθολογίας του πολιτικού συστήματος της Ελλάδας). Άλλοι όμως πεισμώνουν και εντείνουν τις προσπάθειές τους. Η απάντηση στο έλλειμμα δημοκρατίας είναι περισσότερη δημοκρατία, στη φαυλότητα η συμμετοχή. Το ποτήρι δεν μισοάδειο, αλλά μισογεμάτο. Η απόρριψη και ο αποκλεισμός της νεολαίας έχουν κοντά πόδια και θα εκλείψουν.

Κωτίδης Χαράλαμπος
Πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής
Νεολαίας της Π.Ο.Ε

Η γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού

Ιστορία, πολιτική και αναγνώριση

Χρήστος Ιακώβου

Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε ομοφώνως την ανακήρυξη της 19ης Μαίου ως «Ημέρα μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου». Η επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας έχει να κάνει με μία ιστορική στιγμή κατά τη διάρκεια της γένεσης του τουρκικού κράτους. Είναι η μέρα κατά την οποία ο Μουσταφά Κεμάλ απεβιβάσθη στη Σαμψούντα και άρχισε τη δεύτερη και επώδυνη φάση της σφαγής των Ποντίων.
Η πράξη αυτή της Βουλής των Ελλήνων απετέλεσε, ουσιαστικώς, το πιο καθοριστικό γεγονός μετά το τέλος του ποντιακού ζητήματος το 1923, η οποία το επανακαθόρισε, επισήμως από το Ελλαδικό κράτος, ως ζήτημα συστηματικής και προμελετημένης εξόντωσης ενός λαού λόγω της ιδιαίτερης εθνικής και πολιτιστικής του ταυτότητας. Όμως, παρά τη σημασία της πράξης αυτής, η «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου», παραμένει σήμερα μία ξεχασμένη επέτειος και κατ’ επέκταση το ιστορικό γεγονός της γενοκτονίας παραμένει εν πολλοίς άγνωστο και στο περιθώριο της νεοελληνικής ιστοριογραφίας. Παραμένει άγνωστη μια συστηματικά επεξεργασμένη και προμελετημένη πολιτική η οποία άρχισε με την εξαφάνιση των ανδρών στα εργατικά τάγματα και συνεχίσθηκε με τις μαζικές εκτοπίσεις, σφαγές και απαγχονισμούς στην Αμάσεια της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας των Ποντίων. Περίπου 350 χιλιάδες Πόντιοι σε ένα σύνολο επτακοσίων πενήντα χιλιάδων εξαφανίστηκαν με την μέθοδο των εκτοπίσεων και των σφαγών στο χρονικό διάστημα μεταξύ 1916 – 1923. Οι μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών, σε μια συγκαλυμμένη μορφή εξόντωσης, δεν νομιμοποιούνται ακόμη και με το Δίκαιο του Πολέμου. Ελληνικός στρατός δεν υπήρχε στον Πόντο και οι περιοχές στις οποίες έγιναν οι εκτοπίσεις δεν είχαν στρατιωτική σπουδαιότητα.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Γόρδιος» στην Αθήνα, το βιβλίο του λέκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Θεοφάνη Μαλκίδη, με τίτλο «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου: Ιστορία, Πολιτική και Αναγνώριση». Το βιβλίο αποτελείται από 13 κεφάλαια τα οποία καλύπτουν την ιστορία των Ελλήνων του Πόντου, από τις οθωμανικές μεταρρυθμίσεις μέχρι το νεοτουρκικό καθεστώς και την πολιτική για την εθνοκάθαρση στον Πόντο. Το βιβλίο περιλαμβάνει πρωτογενείς πηγές, καρπός της πολύχρονης έρευνας του συγγραφέα σε κρατικά αρχεία της πρώην ΕΣΣΔ, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Μ. Βρετανίας, της Αυστρίας, της Ιταλίας, του Βατικανό, της Κοινωνίας των Εθνών και της Ελλάδας, ενώ παρατίθεται και πλούσια βιβλιογραφία και αρθρογραφία, ελληνική και ξένη.
Η επανάσταση των Νεότουρκων το 1908 απετέλεσε σταθμό για την ιστορία της Τουρκίας γιατί άνοιξε το δρόμο για την άνοδο στην εξουσία της φιλοδυτικής και εκσυγχρονιστικής μερίδας του στρατού. Παρά το γεγονός ότι το κίνημα προσήλκυσε την υποστήριξη των μη-τουρκικών κοινοτήτων, λόγω της ισονομίας που επαγγέλλετο, εντούτοις δεν ανταποκρίθηκε στις αρχικές προσδοκίες των μειονοτήτων. Το εθνικιστικό πλαίσιο του κινήματος των Νεότουρκων δεν επέτρεψε τη θεμελίωση ενός καθεστώτος που να στηριζόταν στις νεωτεριστικές βάσεις, σύμφωνα με τις αρχές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Τα δικαιώματα των διαφόρων εθνοτήτων της αυτοκρατορίας εξακολουθούσαν να αγνοούνται και η παραδοσιακή νοοτροπία που επέμενε να βλέπει τους Τούρκους ένα ηγεμονικό έθνος μέσα στην αυτοκρατορία δεν έπαψε να κυριαρχεί.
Πέραν του επιχειρήματος ότι ήταν πρόθεση των Νεότουρκων να καταστρέψουν ένα λαό, ένα από τα συμπεράσματα επισταμένων ερευνών της τελευταίας δεκαετίας είναι ότι οι σφαγές κατά των Ποντίων δεν ήταν μια μεμονωμένη παρέκκλιση. Στην ουσία μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο εντός ενός ευρύτερου ιστορικού πλαισίου το οποίο είναι η διαδικασία αποσύνθεσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η αντίδραση της πολιτικής ηγεσίας σε αυτόν τον αργό θάνατο. Μετά την σαρωτική τους ήττα στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13, οι Οθωμανοί έχασαν πάνω από 60% των ευρωπαϊκών εδαφών τους. Αναπτύχθηκε λοιπόν μια βαθιά πεποίθηση ότι ήταν αδύνατον να συμβιώσουν με τους εναπομείναντες χριστιανικούς πληθυσμούς της αυτοκρατορίας. Έτσι οι κυβερνητικές οθωμανικές-τουρκικές αρχές διεμόρφωσαν μία πολιτική που είχε στόχο την ομογενοποίηση του πληθυσμού της Ανατολίας, της καρδιάς της αυτοκρατορίας από εδαφική άποψη. Η πολιτική αυτή είχε δύο κύρια συστατικά στοιχεία: το πρώτο ήταν ο διασκορπισμός και η επανεγκατάσταση των μη τούρκων μουσουλμάνων, όπως οι Κούρδοι και οι Άραβες, μεταξύ της τουρκικής πλειοψηφίας με σκοπό την αφομοίωσή τους, το δεύτερο αφορούσε την εκδίωξη των μη μουσουλμανικών, μη τουρκικών λαών από την Ανατολία, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση 2.000.000 ανθρώπων συνολικά, το σύνολο ουσιαστικά του χριστιανικού πληθυσμού ης περιοχής. Αν και στόχος των ειδικών μέτρων που αποσκοπούσαν στην εξόντωσή τους ήταν οι Αρμένιοι και οι Ασσύριοι, μέσα σε αυτό το πλαίσιο συνετελέσθη και η γενοκτονία των Ποντίων. Συνολικά, σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ανατολίας είτε μετεγκαταστάθηκε είτε σκοτώθηκε. Καίρια επισήμανση συνιστά ότι αυτές οι εθνικές εκκαθαρίσεις και ομογενοποιήσεις άνοιξαν το δρόμο για τη σημερνή Δημοκρατία της Τουρκίας.
Σήμερα το επίσημο τουρκικό κράτος υποστηρίζει ότι οι σφαγές κατά των Ποντίων ήταν μία δικαιολογημένη πράξη κρατικής αναγκαιότητας, πράγμα που επιτρέπει στη χώρα να αποφεύγει να αναλάβει κάποια ηθική θέση αναφορικά με αυτό. Σε αναλογία με το επιχείρημα της αναγκαιότητας, το κράτος υποστηρίζει ότι οι σφαγές των Ποντίων δεν ήταν εσκεμμένη πολιτική της κυβέρνησης αλλά μία σειρά από μεμονωμένα περιστατικά που σημειώθηκαν χωρίς πρόθεση και στο πλαίσιο των δυσχερών πολεμικών συνθηκών κατά τη διάρκεια «κανονικών» εκτοπίσεων. Παραμένει, ωστόσο, τρομερά δύσκολο να εξηγήσουμε πως 350 χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν μέσα σε έξι χρόνια, λόγω εκτοπίσεων χωρίς να τεθούν σε συναγερμό οι κρατικές αρχές για να τους προστατεύσουν.
Τα τελευταία 100 χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας συσκοτίστηκαν από το φάσμα της κατάρρευσης και της διάλυσης. Μεταξύ 1878 και 1918 η αυτοκρατορία απώλεσε το 85% των εδαφών της και το 75% του πληθυσμού της. Ο φόβος της ολοκληρωτικής εξάλειψης ήταν διαρκώς παρών καθ’ όλη τη διάρκεια του θανάτου της αυτοκρατορίας. Ό,τι θυμίζει εκείνη την περίοδο- και τη θυγατρική σχέση της σύγχρονης Τουρκίας με την ιστορία της παρακμής της αυτοκρατορίας – πρέπει να αποφεύγεται με κάθε κόστος. Οι Πόντιοι συνιστούν ένα σύμβολο εκείνης της τραυματικής περιόδου. Εάν οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως ένα φοίνικα που αναγεννάται από τις οθωμανικές στάχτες, οι Πόντιοι, όπως και οι Αρμένιοι, είναι τα ανεπιθύμητα ίχνη αυτής ακριβώς της στάχτης.
Το ερώτημα, όμως το οποίο παραμένει μετέωρο γύρω από το ποντιακό ζήτημα είναι γιατί υποβαθμίστηκε η γενοκτονία των Ποντίων μέσα στη συλλογική μνήμη του νεοελληνισμού; Σε μεγάλο βαθμό, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει να κάνει με την υποβάθμιση της γενοκτονίας στην Ελλάδα διαμέσου της προσέγγισης των γεγονότων με βάση τη θεωρία περί ανταλλαγής πληθυσμών. Η επίσημη εκδοχή της ιστορίας από το ελλαδικό κράτος απέκρυπτε για δεκαετίες το γεγονός ότι, όταν υπεγράφη η Συνθήκη της Λωζάνης (1923), ουδείς Πόντιος δεν ευρίσκετο στον Πόντο. Είχαν ήδη είτε εκτοπισθεί είτε εξολοθρευθεί. Όσοι δεν κατέφυγαν στην Ελλάδα ή τον Καύκασο ευρίσκοντο εκτοπισμένοι στην Μέση Ανατολή αποδεκατιζόμενοι από τον τύφο σε στρατόπεδα προσφύγων.
Αυτή, η πολιτικού τύπου, ερμηνεία σχετικοποίησε το έγκλημα, ελαχιστοποίησε τις ευθύνες του ελλαδικού κράτους και περιθωριοποίησε το γεγονός στην νεοελληνική ιστοριογραφία, επιβάλλοντας για δεκαετίες τη λήθη, μέσα από μία λογική εξισορρόπησης: «Ανταλλαγή» των τουρκικών πληθυσμών της Ελλάδας με τους Ελληνικούς της Μικράς Ασίας. Γι’ αυτό, το βιβλίο του Θεοφάνη Μαλκίδη αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές επιστημονικές προσπάθειες για την ανάδειξη του ζητήματος της γενοκτονίας, συμβάλλοντας στη γενικότερη προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια για την ανάδειξη του μαζικού εγκλήματος.

Πρόταση για αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας στη Βουλή

Την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την ομοσπονδιακή βουλή της Αυστραλίας ζήτησε με ομιλία του ο πρώην υπουργός και νυν σκιώδης υπουργός Τζο Χόκι.
Σε αναλυτική ομιλία του ο κ. Χόκι είπε στους συναδέλφους του: «Η Γενοκτονία αυτή έγινε. Δεν υποτίθεται ότι έγινε. Και επιβάλλεται να την αναγνωρίσουμε. Αν δεν το πράξουμε είναι σαν να ενθαρρύνουμε την επανεμφάνιση κι άλλων Χίτλερ».
Το Ελληνικό Συμβούλιο Αυστραλίας έσπευσε να συγχαρεί τον κ. Χόκι δηλώνοντας ότι η στάση του ανοίγει τον δρόμο για την αναγνώριση της Γενοκτονίας Ελλήνων (Ποντίων) και των Ασσυρίων.
«Αυστραλοί αιχμάλωτοι πολέμου αλλά και Αυστραλοί στρατιώτες και εθελοντές γνώρισαν από κοντά το δράμα της γενοκτονίας και βοήθησαν πολλούς επιζώντες που διέφυγαν στην Ελλάδα και την Συρία ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν Αυστραλοί τους βοήθησαν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους» είπε ο Δρ. Παναγιώτης Διαμαντής, γραμματέας του Ελληνικού Συμβουλίου.
«Το Ελληνικό Συμβούλιο καλεί όλους τους Αυστραλούς βουλευτές να στηρίξουν την πρόταση του κ. Χόκι» είπε ο Δρ. Διαμαντής.
Πηγή: Καθημερινή 22-10-2008

Αρμένιοι και Τούρκοι αντιπαραθέτουν τα στοιχεία που έχουν για τη Γενοκτονία

του Σάββα Καλεντερίδη
Για πρώτη φορά μετά το 1915 Αρμένιοι και Τούρκοι παραθέτουν τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα που έχουν για την περίοδο που τελέστηκε η Γενοκτονία των Αρμενίων.Μεά την ανεπίσημη επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας, Αμπντουλλάχ Γκιούλ στο Εριβάν, με αφορμή τον ποδοσφαιρικό αγώνα Αρμενιας-Τουρκίας, συναντήθηκαν πρόσφατα στο Εριβάν επιστήμονες από την Αρμενία και την Τουρκία, με σκοπό να καθορίσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα αρχίσει και θα συνεχιστεί η διαδικασία αντιπαραβολής των στοιχείων και των ντοκουμέντων που διαθέτει η κάθε πλευρά, για την επίμαχη περίοδο (1915), που έχασαν τη ζωή τους 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι, κατά τη διάρκεια εκτοπισμών που αποφάσισε το οθωμανικό κράτος.
Οι επιστήμονες των δυο χωρών αποφάσισαν να δημοσιεύσουν δίπλα-δίπλα τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα που έχουν και να διεξάγουν έρευνες της κοινής γνώμης σε κάθε χώρα. Ο πρόεδρος της τουρκικής επιτροπής, Prof. Dr. Doğu Ergil, δήλωσε για το θέμα: "Ανοίξαμε ένα δεύτερο δίαυλο άσκησης διπλωματίας. Την απόφαση θα άφήσουμε να την πάρει ο λαός".
Τη διοργάνωση ανέλαβε γερμανικό ίδρυμαΟ καθηγητής Εργίλ, απαντώντας σε ερώτηση της εφημερίδας ΑΚΣΑΜ είπε:
"Τη διοργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε το γερμανικό ίδρυμα DVV İnternational, το οποίο δραστηριοποιείται σε θέματα του Καυκάσου. Για παράδειγμα είναι σε εξέλιξη πρωτοβουλία του ιδρύματος για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενώ συντάσσει προγράμματα για την ειρηνική συμβίωση των λαών του Καυκάσου. Μας έφεραν και μας μια τέτοια πρόταση και βρεθήκαμε εδώ. Από την πλευρά της Τουρκίας συμμετείχαμε τέσσερα άτομα. Η σύσκεψη είχε σκοπό τη συμφωνία για τη σύνταξη ενός προγράμματος. Μέχρι σήμερα έλεγαν σε όλους τους τόνους το πρόβλημα να το λύσουν οι ιστορικοί. Στη σύσκεψη συζητήθηκε αυτό το θέμα. Από την πλευρά μας συμμετείχαν ονόματα από τα πανεπιστήμια Sabancı και Bilgi. Πήγαμε στο Εριβάν μια καθηγήτρια εθνολόγος, ένας κλασσικός ιστορικός, ένας ειδικός της πολιτικής ιστορίας και εγώ. Όλοι οι συμμετέχοντες έχουμε διεθνείς δημοσιεύσεις. Το πρόγραμμα θα αρχίσει να υλοποιείται το 2009".
Για τις επόμενες γενιές
Ο Εργίλ αναφερόμενος στα στοιχεία που διαθέτει η κάθε πλευρά, ένα θέμα που αποτελεί αντικείμενο αντιπαραθέσεων επί σειράν ετών, είπε:
"Στη σύσκεψη αποφασίστηκε να αντιπαραθέσουμε τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα που διαθέτει η κάθε πλευρά. Θα τα αντιπαραθέσουμε και θα δημοσιεύσουμε από κοινού τα στοιχεία που διαθέτουμε. Έχουμε διαφορετικές απόψεις για διάφορα γεγονότα. Υπάρχουν γεγονότα που δεν γνωρίζει η άλλη πλευρά. Θα μπουν όλα δίπλα-δίπλα και θα δημοσιευθούν, για να έχουν τη δυνατότητα οι επόμενες γενιές να έχουν σφαιρική ενημέρωση για γεγονότα που δεν έζησαν. Θα είναι όπως οι δυο πλευρές ενός νομίσματος".
Να σημειωθεί ότι η αρμενική πλευρά ήταν αυτή που επί σειράν ετών αρνιόταν πεισματικά να συμμετέχει σε τέτοιου είδους διαδικασίες, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι δεν είναι δυνατόν να κάθεται στο ίδιο τραπέζι ο θύτης με το θύμα. Επίσης, οι Αρμένιοι επικαλούνταν τα 1,5 εκατομμύριο θέματα της Γενοκτονίας, τα οποία είναι η μεγαλύτερη απόδειξη του εγκλήματος, χωρίς να υπάρχει ανάγκη αποδείξεων με έγγραφα. Μέχρι τώρα η αρμενική πλευρά επικαλούνταν το παράδειγμα της Γενοκτονίας των Εβραίων από τους Ναζί, όπου κανείς δεν ζήτησε από τους Εβραίους να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με τους Ναζί, για να αποδείξει η κάθε πλευρά το δίκιο των ισχυρισμών της.
Η ίδια πρακτική ακολουθείται και στην περίπτωση της Ελλάδος, η οποία καλείται να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, για να συζητήσει τις διεκδικήσεις ή να νομιμοποιήσει τα εγκλήματα που τέλεσαν οι Τούρκοι και η Τουρκία εις βάρος του Ελληνισμού.

Χένρι Μοργκεντάου

Η Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος, η Ενωση Σμυρναίων, ο νέος κύκλος Κωνσταντινουπολιτών και ο Φιλολογικός Σύλλογος Νίκαιας διοργάνωσαν δύο εκδηλώσεις στη μνήμη του μεγάλου υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Χένρι Μοργκεντάου, πρέσβη των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη (1913-16) και προέδρου της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (1923-29).

Βρισκόταν στην Πόλη στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και καθόσον οι ΗΠΑ ήταν ουδέτερη χώρα μέχρι το 1917, από τη θέση του πρέσβη προσπάθησε να σώσει τα θύματα της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών από το οθωμανικό κράτος. Στην προσπάθειά του αυτή προέβη σε πλήθος διαβημάτων προς την κυβέρνηση των Νεότουρκων, τη Γερμανία και βέβαια προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Παραιτήθηκε από τη θέση του πρέσβη το 1916. Το 1923 ανέλαβε πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (Ε.Α.Π.) δωρίζοντας τον μισθό του για 6 χρόνια στο ταμείο της Επιτροπής.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/10/2008

Ελπίδα και Σκεπτικισμός

Στις μέρες μας συντελείται μία πολιτιστική αναγέννηση του ποντιακού ελληνισμού, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Χιλιάδες νέοι ποντιακής και μη καταγωγής διασκεδάζουν, χορεύουν, τραγουδούν, συγκινούνται, ερωτεύονται υπό τον ήχο της ποντιακής λύρας.
Άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού εμπνέονται από τα πάθη και την καθημερινή ζωή των Ποντίων και γράφουν στίχους, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ζωγραφίζουν ή σμιλεύουν την πέτρα. Νέοι επιστήμονες μελετούν την ιστορία, τα πολιτικοοικονομικά δεδομένα, την λαογραφία των Ποντίων στο χθες και στο σήμερα. Η φοιτητιώσα νεολαία έχει δημιουργήσει «πολιτιστικές φωλιές» σε όλες σχεδόν τις φοιτητουπόλεις της Ελλάδας.
Η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας (Π.Ο.Ε.) συνασπίζοντας 357 πρωτοβάθμια σωματεία έβγαλε από το τέλμα της πολυδιάσπασης και της παραλυσίας τον οργανωμένο ποντιακό χώρο έχοντας δείξει στα 4 χρόνια της ζωής της απτά αποτελέσματα στην προσπάθεια αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων και σε πολλά άλλα επιμέρους θέματα. Παράλληλα πριν από 2,5 χρόνια έδωσε βήμα λόγου στην νεολαία δημιουργώντας την Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Π.Ο.Ε. Οι νέοι ποντιακής καταγωγής έχουμε πλέον το δικό μας δευτεροβάθμιο όργανο που με σεβασμό στην αποκέντρωση και την αντιπροσωπευτικότητα συνεδριάζει κάθε μήνα οργανώνοντας τις κεντρικές πολιτικές δράσεις της νεολαίας (http://www.neolaia.poe.org.gr/).
Η αιχμή του δόρατος της Π.Ο.Ε. είναι η νεολαία της. Αυτό αποκρυσταλλώνεται έμπρακτα στις δύο μεγαλύτερες εκδηλώσεις της, το πανελλήνιο φεστιβάλ ποντιακών χορών, και στην πανελλήνια συνάντηση ποντιακής νεολαίας, και στη μαζική συμμετοχή της νεολαίας στην ετήσια πανελλήνια συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την Ποντιακή γενοκτονία.
Σίγουρα υπάρχουν πολλά προβλήματα που πρέπει να υπερβούμε και έχουμε να διανύσουμε πολύ δρόμο μέχρι την τελική δικαίωση των πολιτικών αγώνων για πολλά επιμέρους ζητήματα. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τα ποντιακά θέματα προέρχονται από την ίδια κοινωνία στην οποία βλέπουμε να υπάρχουν με ιδιαίτερη ένταση φαινόμενα όπως η οικογενειοκρατία, ο νεποτισμός, τα οικονομικά σκάνδαλα και ο εύκολος πλουτισμός, η πνευματική ρηχότητα και ο οπορτουνισμός κ.α. Αυτά τα φαινόμενα οφείλονται σε δύο βασικούς λόγους: α) στο έλλειμμα δημοκρατίας και β) στην απόσυρση και στην απογοήτευση των άξιων και ηθικών ανθρώπων από την πολιτική με αποτέλεσμα «μεταξύ των τυφλών να επικρατεί ο μονόφθαλμος».
Έτσι λοιπόν γίνεται επιτακτική η ανάγκη συστράτευσης όλων των υγιών δυνάμεων του χώρου, ανάδειξης του γνήσιου ανιδιοτελούς εθελοντισμού και απεγκλωβισμού από κομματικές καθοδηγήσεις και κατώτερα ψυχολογικά συμπλέγματα.


Κωτίδης Χαράλαμπος
Πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της Π.Ο.Ε.

Κωνσταντίνος Χιονίδης

Του Δημητρίου Σ. Κοσμίδη

Έφτασε η είδηση του θανάτου του μεγάλου Ιατρού και μέντoρα Κωνσταντίνου Χιονίδη όχι μόνο στην Νέα Αγγλία, Ηνωμένες Πολιτείες και Ελλάδα αλλά σε όλον τον κόσμο στις πέντε Ηπείρους και στον Ιατρικό κόσμο.

Έφυγε για το μεγάλο ταξίδι χωρίς επιστροφή.
Το να μιλήσει και να γράψει κάποιος για τον Δρ. Κ. Χιονίδη είναι ένα πολύ δύσκολο πράγμα, αλλά θα το αποτολμήσω, γιατί για εμάς τους νέους ήταν ο καθοδηγητής, αυτός που μας δίδαξε τι είναι Πόντος, τον οποίον αποκαλούσαν οι γονιοί μας και οι παππούδες μας Πατρίδα.
Αλλά περισσότερο το κάνω από σεβασμό και αγάπη στην μνήμην του.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Χιονίδης σε ηλικία 7 ετών, μαζί με την μητέρα του και τις τρείς αδελφές του, το 1922 έφυγε από την Πατρίδα του τον Πόντο για να γλιτώσουν από την μανία και την γενοκτονία που διέπρατταν οι Τούρκοι και ήλθε στην Ελλάδα.
Σε ηλικία 2 μόλις ετών έχασε τον πατέρα του όταν τον επιστράτευσαν οι Τούρκοι στα Αμελέ –Ταπουρού, (Τάγματα εργασίας).
Γεννήθηκε από Κοτυωρήτες γονείς, τον Ιωάννη και την Μαγδαληνή Χιονίδη. Λόγω επαγγέλματος και ευκολίας προφοράς του ονόματος του από τους Αμερικανούς συναδέλφους του, μετέφρασε το επιθετό του σε «Snow» που σημαίνει Χιόνι στην Αγγλική γλώσσα.
Με το όνομα Snow έγινε ο πιό αξιοσέβαστος και επιτυχημένος Ιατρός και πρωτοπόρος στην μοντέρνα Αναισθησιολογία στην Βοστώνη. Αλλά ποτέ δεν ξέχασε τις ταπεινές του ρίζες και βοηθούσε απλόχερα όλους τους Έλληνες μετανάστες εδώ, στηρίζοντας τους, ψυχολογικώς και οικονομικώς. Ήταν ο καλύτερος στόν Ιατρικό τομέα που ακολούθησε, με την εμπειρία του και τα συγγράμματά του.
Ο Δρ. Χιονίδης ο οποίος ήταν διευθυντής αναισθησιολογίας για 26 χρόνια στο φημισμένο Νοσοκομείο, Mass Eye and Ear Infirmary, κατόπιν έγινε καθηγητής Αναισθησιολογίας στο Boston University School of Μedicine.
Ο Δρ. Χιονίδης ήταν από τους ιδρυτές πολλών Ελληνοαμερικανικών Συλλόγων και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, όπως του Ελληνικού Ιατρικού και Οδοντιατρικού Συλλόγου της Νέας Αγγλίας, του Ελληνοποντιακού Συλλόγου Παναγία Σουμελά Βοστώνης, Ποντιακή Εστία Μασσαχουσέττης, της Ομοσπονδίας Ελληνοαμερικανικών Συλλόγων Νέας Αγγλίας.
Ο Δρ. Χιονίδης ήταν άνθρωπος με πολύ μεγάλη καρδιά, και ποτέ δεν κατέθεται τα όπλα εύκολα, ήταν αγωνιστής και μπροστάρης σ’όλα τα εθνικά μας θέματα.
Όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν τον Γιατρό ομιλούν με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτόν. «Ο Δρ. Χιονίδης είχε δυνατή θέληση και επιμονή» είπε η κυρία Μαρία Αναγνωστοπούλου του Ελληνικού Ινστιτούτου στο Cambridge της Μασσαχουσέττης.
Ο Νικόλαος Μαδίας διευθυντής του Caritas St. Elizabeth Medical Center in Brighton και η σύζυγος του, που γνώρισαν τον Γιατρό όταν ήταν φοιτητές της Ιατρικής είπε «πάντοτε τον βλέπαμε ως μία ακτίνα ελπίδος και σύμβολο του ότι κάποιος μπορεί να καταφέρει ότι θέλει σ’ αυτήν την ζωή αν επιμείνει αρκετά.»
Η Marcella Willock, πρώην διευθύντρια αναισθησιολογίας στο University Hospital, τον ονόμαζε « Άνθρωπο της Αναγέννησης».
«Ο Δρ. Χιονίδης αισθανόταν ότι είχε χρέος να τιμήσει το επάγγελμά του.»
Ήταν πολύ φιλάνθρωπος, το 1977 έφερε από την Ελλάδα τον μικρό Δημήτριο Αναστασόπουλο, με έξοδα δικά του, στην Βοστώνη όπου εγχειρίστηκε και ανάρρωσε.
Ο Δρ. Χιονίδης μετά που έφυγε από τον Πόντο με την μητέρα του και τις αδελφές του, τους πήρε ένα Γαλλικό πλοίο και τους μετέφερε σε ένα Ελληνικό νησί, όπου έμειναν σε ένα προσφυγικό κέντρο για 2½ χρόνια. Σύμφωνα με τον γαμπρό του, δικηγόρο Αργύρη Τυπάδη, θυμάται ο πεθερός του είπε ότι «από 3,500 ανθρώπους στο κέντρο, 1,500 απέθαναν από την διφθερία και άλλες λοιμώξεις». Από εκεί μεταφέρθηκαν στην Κατερίνη κάτω από τον Όλυμπο. Ή κυβέρνηση παραχώρησε στην οικογένεια του και σε άλλους πρόσφυγες ένα μικρό κομμάτι γής, να το καλλιεργήσουν για να ζήσουν.
Λίγο αργότερα η μητέρα του έπιασε δουλειά σε ένα ορφανοτροφείο αρρένων, τρεις ώρες μακριά από την Κατερίνη, όπου ζούσε μαζί με τα παιδιά της, και όπου ο Δρ. Χιονίδης πήγε στο σχολείο, επανήλθαν στην Κατερίνη τέσσερα χρόνια αργότερα.
Παράλληλα με την εκπαίδευση του, 12 χρονών ο Δρ. Χιονίδης εργάστηκε ως βοηθός σε ένα τυπογραφείο, και γρήγορα έγινε ο επιβλέπων του τυπογραφείου.
Εκεί τον γνώρισε κάποιος Ιατρός, αναγνωρίζοντας τις ικανότητες του, τον ενεθάρρυνε να σπουδάσει Ιατρική. Πέρασε τις εθνικές εισαγωγικές εξετάσεις της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με πολύ καλό βαθμό. Οι σπουδές του διεκόπηκαν πολλές φορές κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, όταν το Πανεπιστήμιο έκλεισε και εργάστηκε σε Νοσοκομείο της Αθήνας.
Μετά την αποφοίτησή του το 1946 ο Δρ. Χιονίδης υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό για δύο έτη, κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1951 στην Νέα Υόρκη.
Tο 1953 στεφανώθηκε την Άννα Ανδρεάδου, δεσποινίδα απο το Brighton, την οποία γνώρισε μέσω συγγενών, έζησαν στην Νέα Υόρκη έως ότου μετακόμισαν στην Βοστώνη το 1956. Ο Δρ. Χιονίδης συνταξιοδοτήθηκε στα 75 χρόνια από το University Hospital, University Hospital, τώρα Boston Medical Center.
Η συνταξιοδότηση, του χάρισε περισσότερο χρόνο να ασχοληθεί με το γράψιμο και τις διαλέξεις, εκτός από τα πολλά επιστημονικά βιβλία και συγγράμματα που έγραψε, εξέδωσε το βιβλίο « Πόντιοι στις Παραλίες του Πόντου» το οποίο εκδόθηκε στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα, επιμελείτο την έκδοση τριμηνιαίου περιοδικού «Τραπεζούς» στην Ελληνική και Αγγλική.
Ο Δρ. Χιονίδης ταξίδευε σε όλες τις Ηπείρους για να δώσει διαλέξεις για τον Ελληνικό Πολιτισμό και Ιστορία, ειδικά για την Ιστορία της γενέθλιας του γης, του αλησμόνητου Πόντου.
Τον Δρ. Χιονίδη, είχα την ευγενή τύχη να τον γνωρίσω όταν ήλθα στην Βοστώνη 18 ετών για σπουδές το 1970, μακριά από την γενέτειρα, τους δικούς μου, φίλους και συγγενείς χωρίς τα ήθη τα έθιμα τους χορούς τα τραγούδια μας.
Σαν να ήταν χθες, ενθυμούμε την χαρά που έκανα, όταν τα δεύτερα Χριστούγεννα που ήμουνα στην Βοστώνη, οταν λέγαμε τα Ποντιακά κάλαντα, γνώρισα τον Δρ. Χιονίδη «Τ’εμέτερον τον Γιατρόν» που ομιλούσε την ίδια γλώσσα, είχε τα ίδια ήθη, έθιμα, την ίδια αθώα και απλή καρδιά, ο μεγάλος γιατρός που γινόταν μικρός με τους μικρούς και μεγάλος όταν έπρεπε, αγνός, ευθύς, στοργικός, με πολύ αγάπη για την νεολαία.
Διοργάνωνε συγκεντρώσεις, ομιλίες, διαλέξεις και χορούς για τους Ελλήνες φοιτητές, ειδικά για εμάς τους Πόντιους φοιτητές, για να μην ξεχάσουμε την καταγωγή και ταυτότητά μας.
Εμψύχωνε όλους τους νέους διδάσκοντας με μεγάλη υπομονή την Ποντιακή διάλεκτο, πάντα έλεγε ότι η «Ποντιακή διάλεκτος είναι η πιστότερη αδελφή της Αρχαίας και Ομηρικής γλώσσας» και μας έκανε υπερήφανους για την Ελληνική μας καταγωγή και την ράτσα μας.
Θα χρειαζόταν χρόνος πολύς και πολλές σελίδες χάρτου για να εξιστορίσουμε όλα αυτά που έπραξε και μας εδίδαξε ο Γιατρόν έτσι τον γνωρίζανε όλοι.
Γιατρός ήταν συνώνυμο με τον Δρ. Χιονίδη, βοηθούσε απλόχερα όλους τους
Έλληνες και ειδικά τους νέους.
Ένθυμούμε που μας συμβούλευε « Πρέπει να σπουδάσετε, τα πτυχία σας είναι τα διαβατήρια σας για την καλή ζωή, την απελευθέρωση και επιτυχία στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή».
Ίδρυσε με την Ποντιακή Νεολαία, τον Σύλλογο Παναγία Σουμελά Βοστώνης και ήταν ο πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου, τον οποίον αγάπησε και στήριξε παντιοτρόπως, πρωτοστάτησε να βρεθεί και να αγορασθεί το 1982 η στέγη του Συλλόγου, που ευρίσκεται στην καρδιά της Βοστώνης, ακόμα και την τελευταία στιγμή που αποδήμησε εις Κύριον, ρωτούσε για την μεγάλη του αγάπη, Παναγία Σουμελά.
Ο Δρ. Χιονίδης προς τον δρόμο για τα παλάτια του Άδη κρατούσε στο χέρι του λίγα λουλούδια, Παναγίας Δάκρα (Μάραντα), τα οποία ο ίδιος έκοψε από τον αύλιο χώρο του Μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο, όταν το επισκεύθηκε, πριν 15 χρόνια.
Η Νεολαία μας, σε ένδειξη σεβασμού, τιμής και αγάπης προς την μνήμην του, συνόδευσε την σορό του στην τελευταία του κατοικία, ντυμένοι με παραδοσιακές Ποντιακές ενδυμασίες.
Αίσθανόμενοι την ανάγκη να αποχαιρετίσουμε στο ύστατο αντίο, τον δικό μας Γιατρό, με την ίδια γλώσσα που γεννήθηκε, πρωτοάκουσε της μητέρας του το νανούρισμα και πρόφερε τiς πρώτες του λέξεις ο ίδιος στον τόπο που γεννήθηκε, τον πολύπαθο και μυριοτραγουδισμένο Πόντο.
Ο Σύλλογος Παναγία Σουμελά Βοστώνης, φρόντισε για ένα ποίημα στην Ποντιακή Διάλεκτο με τον τίτλο « Τ’ εμέτερον ο Γιατρόν» αφιερωμένο στην Μνήμην, του μεγάλου Πόντιου Ιατρού Κωνσταντίνου Χιονίδη, που για μας ήταν η ζωντανή γέφυρα, μεταξύ Πόντου και Ελλάδος, ΗΠΑ, της παλαιάς γενιάς και της νεώτερης.
Άς είναι Αιωνία η μνήμη του.
Ο Δρ. Χιονίδης εκτός από την Σύζυγό του και την θυγατέρα του, αφήνει την αδελφή του, Μαρία Σαβίδου στο St. Petersburg, Florida.
<< Τ’ΜΕΤΕΡΟΝ Ο ΓΙΑΤΡΟΝ >>
Ελεγείον
Στον υπερ Ελληνοπόντιο απο τα Κοτύωρα (Ορτού)
Ιατρό Κωνσταντίνο Χιονίδη
Σήμερον μαύρος ουρανός
Ό Πόντον όλεν κλαίει,
Έχάσα Χιονίδην τον υιό μ’
Μοιρολογά και λέει.
Σήμερον μαύρος ουρανός
Σήμερον μαύρη μέρα,
Σήμερον φεύγει ο Ιατρόν
Πετά με περιστέρα.
Παίρεν την στράταν το μακρύν
Και πού πάει ‘κι ξέρει,
Αγράνεμον θα πέρ’ατόν
Οπίσ’ σ’ον Πόντον φέρει.
Δύο ονέματα έκουεν
Γιάννε και Κωνσταντίνε,
Ατός για τον Ελληνισμόν
Πολλά καλά εποίνε.
Πατρίδαν είχεν την Ορτούν
Τ’ Πόντου θεγατέραν,
Την Κατερίνην επεκεί
Εποίκενα μητέραν.
Πατρίδαν είχεν την Ορτούν
Του Πόντου περιστέραν,
Δύο χρονών ορφάνιεν
Ατός απο πατέραν.
Γενοκτονίαν γνώρισεν
Άπο μικρόν παιδίνι,
Ατός τον Κύριν έχασεν
Μωρόν ασ’ κουνίνι.
Τ’ ορμία και τ’ ορμόχειλα
Όλα μοιρολογούνε,
Ράχια και ραχιοκέφαλα
Άτόναν τραγωδούνε.
Άτόν όντας εχάσαμε
Άς λέγω σας πώς έτον,
Δευτέραν, ημέρα έξεργος
Τη Παναΐας έτον.
Όχτώ Σταυρίτα μεσημέρ’
Ό καίρον λιβωμένος,
Άμον Άητέντσ επέταξεν
Σ’άσπρα φορεμένος.
Ή Παναΐα Σουμελά
Έσέν θα παραστέκει,
Καί σήν Ορτούν την έμορφον,
Έσέν θα φέρ’ και θέκει.
Ποντιομάνα Σουμελά
Έγκάλιν ανοί’ τρανόνι,
Θα πέρ’ και πάει φέρ’ εσέν
Σ’ Πόντου το γιαλόνι.
Άν πάς άρ’ άμε ‘ς σο καλόν
Μελίγαλαν η στράτα σ’,
Άγγέλ’ να παραστέκ’ν σεν
Και η καλέσσα η μάνα σ’.
Λαφρύν, λαφρύν και ‘ξίλαφρον
Το χώμαν ντο σκεπά’ει σεν,
Με των αγίων τά ψήα
Θεόν θ’αναπά’ει σεν.
Σ’άλλο τον κόσμον όντας πάς
Άητέντς τ’παραδείσι,
Άν έλεπ’ς άλλους Πόντιους
Χαιρέτιας να δίσει.
Σ’ον Πόντον όντας έπηεν
Άμον τον μουσαφίρην,
Την Παναγιάν προσκύνησεν
Το μέγαν μοναστήριν.
Άσην αυλήν τη Σουμελάς
Σώρεψεν τσιτσακόπα,
Όλίγον χώμαν άγιον
Και δύο λιθαρόπα.
Έκράνεν πέντε μάραντα
Δάκρα τη Παναΐας,
Την μάνναν’ ατ να φέρ’ ατα
Να χαίρεται η καρδία τς.
Πολλά φουρτούνας έσυρεν
Ό Γιάτρον ο Χιονίδης,
Ατόν πολλά εγάπανεν
Ο Πέπης ο Κοσμίδης.
Γάλε γάλε έφυεν
Άμον πουλίν το ψυόπος,
Σ’ κοιμητήρι σ’ θ’έρχουμαι
Κι’ άφτω το κερόπο σ’
Πορτολόϊσ, ο Σταματέτες

Βοστώνη, 8 Σταυρίτα, 2008